از اثبات وجود همانباشتگی بین متغیرهای مورد بررسی، نتایج روابط کوتاه مدت نشان میدهد که افزایش یک درصدی در رشد اقتصادی، جمعیت روستایی، تشکیل سرمایه ناخالص و تولیدات کشاورزی به ترتیب انتشار2COرا307/0درصد افزایش،937/2درصد کاهش،087/0درصد و065/0درصد افزایش میدهد. در این مطالعه اثر سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر انتشار2COدر کوتاهمدت معنیدار نشد. اما یک درصد افزایش وقفه آن باعث افزایش010/0درصدی انتشار دیاکسیدکربن خواهد شد.این در حالیست که نتایج تخمین بلندمدت ثابت میکند افزایش یک درصدی رشد اقتصادی، جمعیت روستایی، تولید محصوالت کشاورزی، سرمایهگذاری مستقیم خارجی و تشکیل سرمایه ناخالص سطح انتشار2COرا به ترتیب662/0درصد افزایش،807/3درصد کاهش،141/0 درصد،024/0درصد و188/0درصد افزایش میدهد. نتایج آزمون علیت گرنجری نشان دهنده، رابطه علیت دوطرفه بین رشد اقتصادی، تولیدات کشاورزی، سرمایهگذاری مستقیم خارجی با انتشار2COو همچنین بین سرمایهگذاری مستقیم خارجی و تولیدات کشاورزی است. همچنین رابطه علیت یکطرفه بین تشکیل سرمایه ناخالص و انتشار2CO، تولیدات کشاورزی و رشد اقتصادی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی، تولیدات کشاورزی و جمعیت روستایی، جمعیت روستایی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی، جمعیت روستایی و انتشار2COوجود دارد. عالوه بر این، بین انتشار2COبا رشد اقتصادی، تشکیل سرمایه ناخالص، تولیدات کشاورزی و سرمایهگذاری مستقیم خارجی ارتباط طوالنیمدت مثبت و معناداری وجود دارد. روابط بلندمدت این بررسی، در روشهایFMOLSوDOLSنیز اثبات شد که سازگاری و استحکام یافتههای رهیافتARDLرا نشان میدهد. نتیجهگیری:در ایران، تقویت مکانیزاسیون کشاورزی، ترویج انرژیهای تجدیدپذیر، اجرای مقررات محیط زیستی، اتخاذ فناوریهای سبز، سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه و جذب سرمایهگذاریهای خارجی برای کاهش انتشارCO2 و آلودگی بسیار مهم است. صنایع وابسته به سوخت فسیلی، تشکیل سرمایه و جمعیت روستایی نیز بر آلودگی محیط زیست تأثیر میگذارند و بر نیاز به فرصتهای شغلی در مناطق روستایی برای کاهش این اثرات تأکید میکنند.

کلمات کلیدی