ایجاد محیطی باکیفیت، نیازمند رویکردی یکپارچه و منطقی درسازماندهی فضا می باشد. در این زمینه استفاده هدفمند از ظرفیت فناوری دیجیتالی و داده‌ها اهمیت خاصی دارد و بعد ارتباطی بین الگوها و معماری شهری نیز بخش مهم دیگری از این یکپارچگی در سیاستگذاری شهری است. درهمین راستا با هدف شناسایی فرایندهای الگویی موثر با رویکرد فناوری دیجیتالی و ارائه مدلی ازآنها پژوهش‌حاضرصورت گرفت که از نظر هدف کاربردی و از نظرماهیت ترکیبی‌ است. ابتدا با روش‌تحلیل‌موضوعی جهت شناسایی مولفه‌ها، معیارها و شاخصهای الگوها از بررسی متون پژوهشی مختلف بهره‌ برده و پرسشنامه‌ای برمبنای سنجش اثرات متقابل شاخصهای این موضوع طراحی و توسط پنج خبره متخصص در دسترس پاسخ-گفته‌شد. در بخش دوم بررسی‌تحلیلی این پرسشنامه به‌روشahp و نرم‌افزار expert choiceصورت‌گرفت. نتایجِ اولویت‌بندی‌شده حاصل‌ و زیرمعیارهای نهایی مربوط به هرشاخص براساس طیف لیکرت توسط خبرگان نظرسنجی‌شد. سپس درجهت اجرایی‌ کردن این مولفه‌ها ازطریق معیارها و شاخصها، با استفاده از استنتاجات منطقی و تکیه بر الگوهای جدیدِ مکمل ارائه شده برای رفع چالشهای شهری توسط سالینگروس، فرایندهای الگویی موثرمشخص‌شده و ساختار ارائه شده پیشنهادی در منطقه یک مشهد به عنوان نمونه مطالعه موردی مورد راستی آزمایی قرار گرفته است. نوآوری اصلی‌کار، روش خاص این پژوهش بود که به تحقق کاربردی الگوهای مکمل انجامید و با استفاده از فناوری دیجیتالی به تبیین فرایندهای الگوییِ سازماندهی فضا در زمینه مولفه‌های اجتماعی فرهنگی و خلاقیت فضا با ده معیار و شانزده شاخص منجرشد و استفاده‌پذیری الگوهای موثر را در قالب بیست و یک رابطه الگویی ملموس، تعریف و ترسیم کرد. این امر منجر به گسترش، سازگاری و تقویت زبان الگوهای دخیل در معماری شهری گردیده و ساختارهای پیوندی باکیفیتی رقم می‌خورد که به یکپارچگی و ارتقاء ساختارشهر و معماری شهری کمک می‌کند. همچنین بر نقش مهم پیشرفتهای نوین فضایی در برنامه‌ریزی و توسعه و سیاستگذاری شهری صحه می‌گذارد و درقیاس با وضعیت موجود منطقه یک، کارآمدی و نیاز به فرایندهای الگویی بدست آمده را نشان می‌دهد.

کلمات کلیدی