عنوان : ( گروهبندی ژنوتی پهای کاندیدای متحمل به خشکی نخو د کابلی براساس عملکرد و اجزای عملکرد در تاری خهای مختلف کاشت در شرایط کم آبیاری )
نویسندگان: مهرداد سعیدیان , مرتضی گلدانی , مهدی پارسا , سعیدرضا وصال ,
دانلود فایل برای اعضای دانشگاهبر اساس تصمیم نویسنده مقاله دسترسی به متن کامل برای اعضای غیر دانشگاه ممکن نیست
چکیده
به‌منظور گروهبندی ژنوتیپ‌های کاندیدای متحمل به خشکی نخود (Cicer arietinum L.) در تاریخ‌های مختلف کاشت، دو آزمایش جداگانه در شرایط گلخانه و مزرعه انجام شد. آزمایش در شرایط گلخانه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در سال 1399 بود. تیمارهای آزمایش شامل شش ژنوتیپ (MCC696، MCC552، MCC537، MCC427، MCC352 و MCC80) و رقم شاهد (ثمین) به‌عنوان عامل اول و عامل دوم شدت تنش خشکی با دو سطح قطع آبیاری در 20 روزگی و قطع آبیاری در مرحله 50% گلدهی بود. آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 98- 1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تاریخ‌های کاشت (14 اسفند و 24 فروردین) به‌عنوان عامل اصلی و ژنوتیپ‌های نخود (MCC696، MCC552، MCC537، MCC427، MCC352 و MCC80) و دو رقم جم و ثمین به‌عنوان عامل فرعی بودند. نتایج گلخانه‌ای نشان داد با افزایش شدت تنش صفات رشدی، فتوسنتز، رنگدانه‌های فتوسنتزی و فعالیت آنزیم کاتالاز کاهش یافت. بیشترین میزان تعداد غلاف (8 عدد) در تیمار قطع آبیاری در 50 درصد گلدهی و ژنوتیپ MCC80 بدست آمد. همچنین، بیشترین میزان پایداری غشاء (89 درصد)، فتوسنتز (2/36 میکرومول بر متر مربع بر ثانیه)، کلروفیل کل (60/1 میلی‌گرم در گرم وزن تر) و کاتالاز (659 unit.min-1 gfw) در تیمار قطع آبیاری در 50 درصد گلدهی و ژنوتیپ MCC552 بدست آمد. از سوی دیگر، بیشترین میزان پرولین (20/3 میلی‌گرم در گرم وزن تر)، کربوهیدارت محلول (911/0 میلی‌گرم در گرم وزن تر) و آسکوربات پراکسیداز (2/26 unit.min-1 gfw) در تیمار قطع آبیاری پس از 20 روز کاشت و ژنوتیپ MCC552 بدست آمد. نتایج مزرعه‌ای نشان داد که ژنوتیپ‌ها در تاریخ کاشت اول نسبت به تاریخ کاشت دوم در تمامی صفات دارای برتری بودند. بیشترین تعداد روز تا رسیدگی (103 روز) و بالاترین عملکرد دانه (06/1 کیلوگرم در مترمربع) در ژنوتیپ MCC696 و همچنین بالاترین ارتفاع بوته(34 سانتی‌متر) و عملکرد بیولوژیک (64/2 کیلوگرم در مترمربع) در ژنوتیپ MCC537 به‌دست آمد. ژنوتیپ MCC352 دارای بیشترین میزان تعداد غلاف در بوته (34 غلاف) بود. ژنوتیپ‌ها بر اساس شباهت، در تاریخ کاشت اول به چهار خوشه و در تاریخ کاشت دوم به سه خوشه تقسیم شدند. نتایج تجزیه و تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA) نشان داد که در تاریخ کاشت اول PC1 و PC2 (1/69 %) و در تاریخ کاشت دوم (3/63 %) کل واریانس داده‌ها را به خود اختصاص دادند. به‌طور کلی، نتایج این آزمایش نشان داد که بهترین تاریخ کاشت برای کشت نخود بهاره در شرایط کم آبیاری مشهد، نیمه اسفندماه و بهترین ژنوتیپ‌ها جهت کشت، MCC537 و MCC696 بودند.
کلمات کلیدی
, تجزیه و تحلیل, مؤلفه‌های اصلی, تنش خشکی, زمان کشت, مراحل رشد
@article{paperid:1101245,
author = {سعیدیان, مهرداد and گلدانی, مرتضی and پارسا, مهدی and وصال, سعیدرضا},
title = {گروهبندی ژنوتی پهای کاندیدای متحمل به خشکی نخو د کابلی براساس عملکرد و اجزای عملکرد در تاری خهای مختلف کاشت در شرایط کم آبیاری},
journal = {پژوهش های حبوبات ایران},
year = {2024},
volume = {15},
number = {2},
month = {November},
issn = {2980-793X},
pages = {141--158},
numpages = {17},
keywords = {تجزیه و تحلیل، مؤلفه‌های اصلی، تنش خشکی، زمان کشت، مراحل رشد},
}
%0 Journal Article
%T گروهبندی ژنوتی پهای کاندیدای متحمل به خشکی نخو د کابلی براساس عملکرد و اجزای عملکرد در تاری خهای مختلف کاشت در شرایط کم آبیاری
%A سعیدیان, مهرداد
%A گلدانی, مرتضی
%A پارسا, مهدی
%A وصال, سعیدرضا
%J پژوهش های حبوبات ایران
%@ 2980-793X
%D 2024
