خاک‌های قدیمی در بین رسوبات لسی در جنوب تاجیکستان، اقلیم سرد و خشک در زمان رسوب‌گذاری لس و اقلیم گرم و مرطوب در زمان تشکیل خاک‌های قدیمی را اثبات می‌کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی میکرومورفولوژی توالی های لس- خاک قدیمی جنوب تاجیکستان و مقایسه میزان تحول و هوادیدگی آن ها با توالی‌های لس و خاک‌های قدیمی در ایران پرداخته است. بعد از مطالعات صحرایی و تشریح خاکرخ، از هریک از افق‌ها، نمونه‌های دست‌نخورده برای مطالعه مقاطع نازک جمع آوری شد. مقاطع نازک تهیه شده با استفاده از میکروسکوپ پلاریزان براساس تعاریف استوپس مورد پژوهش قرار گرفت. در مقطع مورد مطالعه، یک خاک جدید، دوازده توالی لس و شانزده پدوکمپلکس شناسایی شد. نتایج میکرومورفولوژیکی نشان داد در خاک‌های قدیمی مقادیر زیاد پوشش‌های رسی، پدوفیچرهای اکسیدهای آهن و منگنز و علائم فعالیت‌های زیستی، حاکی از تکامل بالای این خاک‌ها در مقایسه با لس‌ها بود. بررسی شاخص تکامل میکرومورفولوژیکی خاک به‌عنوان معیاری از تحول و تکامل خاک‌ها نشان داد خاک جدید دارای تکامل ضعیف بود؛ در حالی‌که، خاک‌های قدیمی به دلیل داشتن پوشش‌های رسی جهت‌یافته و اکسیدهای آهن و منگنز بر روی خاکدانه‌ها و یا کانال‌ها با درجه تکامل متوسط یا خوب، شرایط مناسبی از نظر تشکیل خاک را نشان دادند.

کلمات کلیدی