گستردگی آثار و پیامدهای تغییرات آب و هوا بر ابعاد مختلف زندگی بشر امروزی، این پدیده را از یک مسأله محیط‌­زیستی فراتر برده و جنبه­‌های اقتصادی آن را با توجه به اثرات آن بر توسعۀ اقتصادی، فقر، نابرابری و رفاه برجسته کرده است. تحلیل اقتصادی تغییرات آب و هوا به‌ویژه در دوره­‌های زمانی مختلف به برآوردهایی در سطوح ملی و محلی نیاز دارد. نظر به انجام برخی مطالعات محدود و عمدتاً بخشی در زمینۀ تأثیر اقتصادی تغییر شرایط آب و هوایی در ایران، در این پژوهش با بهره‌­برداری از داده‌­های تولید اقتصادی و محاسبۀ جدید از متغیرهای آب و هوا برای استان‌­های کشور بین سال‌­های 1379 تا 1399، این امکان فراهم شده است که تأثیر تغییر آب و هوا در مقیاس‌­های زمانی مختلف با استفاده از رگرسیون­‌های ترکیبی (پانل) سالانه و تفاضل طولانی تخمین زده شود. نتایج نشان می­‌دهد اثر منفی تغییرات دما و بارش هم‌زمان و با تأخیر یک ساله بر تولید استان‌­های ایران وجود دارد؛ هرچند مقدار این ضرایب بسیار کم است. هم‌چنین یک اثر منفی قابل‌توجه از تغییرات باوقفۀ دما بر تولید نیز قابل مشاهده است و اثر مثبت درخصوص تغییرات باوقفۀ بارش قابل استخراج است. در رگرسیون تفاضل طولانی شواهدی مبنی‌بر تأثیرگذاری سطح دما (یا میزان بارندگی) بر تولید استان‌­ها در دوره‌­های طولانی یافت نشد؛ هرچند تغییر بارندگی، قدرت تأثیرگذاری بیشتری در دوره‌­های طولانی‌­مدت‌­تر به‌همراه دارد و برخلاف دما، تأثیرگذاری آن در دوره­‌های زمانی کوتاه‌­تر نیز رد نمی‌­شود.

کلمات کلیدی