کشاورزی بخش بسیار مهمی از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل را در بردارد. کشاورزی در صورتی میتواند نقش مثبتی در دستیابی اهداف توسععه پایدار داشته باشد که از تابآوری اکولوژیکی و بهبود ظرفیتهای مرتبط با آن در جهت مقابله با طیف گسعترد ای از چالشهعای میییعیا اصتدعادی و اجتماعی برخوردار باشد. در این پژوهشا تابآوری اکولوژیکی بومنظامهای کشاورزی استان خراسان رضعوی براسعا اطعععاج جم آوریشعد از ۸۷ خانوار و در ۱۰ شهرستان این استان مورد ارزیابی کمّی صرار گرفت. برای این منظورا اطععاج مورد نیاز با تکمیل پر شنامه جام و مداحبه حضوری با خانوارها جم آوری شد و داد ها با استفاد از روش RIMA II-FAO تجزیه و تیلیل شدند. در این رابیها ابتدا خانوارهعای روسعتایی براسعا سعی زیرکشت میدولاج زراعی و همچنین تولید زعفران ) Crocus sativus ( و تعداد واحدهای دامی در مالکیت آنها خوشهبندی شد و بومنظامها در چهار گرو دستهبندی شدند. گرو اول: تنها به زراعت مشغول بودند ) 1G (ا گرو دوم: نظام تلفیقی زراعت و دامداری در سعی متوسعط داشعتند ) 2G (ا گعرو سوم: تنها به دامداری در سی بزرگ مشغول بودند ) 3G ( و گرو چهارم: دارای هر دو نظعام تلفیقعی زراععت و دامعداری در سعی بعزرگ ) 4G ( بودنعد. تابآوری خانوارها در هر یک از این چهار گرو براسا پنج مؤلفه )میزان داراییا ظرفیت سازگاریا وضعیت تنوع زیستیا شدج فشرد سازی و اسعتفاد از خدماج بومنظامی( که هر یک با تعدادی نمایه سنجید شدا مورد ارزیابی صرار گرفت. امتیازهای این پنج مؤلفه بعد از وزن دهی و نرمالسازی تجمیع شد و شاخدی در مقیا صفر تا پنج برای تابآوری میاسبه گردید. نتایج نشان داد که بین تابآوری سیستمهای زراعی و پعنج مؤلفعه معرکورا رابیعه مستقیم و معنیداری وجود داشت و از بین آنهاا تنوع زیستی بیشترین تأثیر را بر تابآوری خانوارهای کشاورز داشت. همچنین مؤلفههای میزان داراییا ظرفیت سازگاری و استفاد از خدماج بومنظامی نیز بهطور مستقیم بر افزایش تابآوری خانوارهای روستایی تأثیرگعرار بودنعدا درحالیکعه فشرد سعازی دارای تأثیر منفی بر شاخص تابآوری خانوارهای روستایی بود. بر این اسا ا خانوارهای گرو ) 2G ( و ) 4G ( یعنی بومنظامهایی که با تلفیق دامعداری و زراعت مدیریت میشدندا بهترتیب بیشترین میزان تابآوری را نسبت به دو گرو دیگرا یعنی خانوارهعایی کعه تنهعا بعه زراععت مشعغول بودنعد ) 1G ( و خانوارهایی که تنها به دامداری مشغول بودند ) 3G ( به خود اختداص دادند و کمترین میزان تابآوری مربوط به خانوارهایی بود که تنها بعه دامعداری در سی بزرگ مشغول بودند ) 3G ( بود. در مقایسه نظامهای تلفیقی مشخص شد که بهطور کلیا بالا بودن امتیاز مؤلفههای تنوع زیستیا خدماج بومنظاما ظرفیت سازگاریا میزان پایین فشرد سازیا همچنین سیوح کوچکتر مزارع مربوط به خانوارهایی که نظام تلفیقی زراعت و دامداری در سی متوسعط داشتند ) 2G ( از مهمترین عوامل تعیینکنند سی بالای تابآوری در این گرو نسبت به نظامهای تلفیقی زراعت و دامعداری هعر دو در سعی بعزرگ ( 4G ( بود.

کلمات کلیدی