این مقاله با رویکردی انتقادی در الاهیات عملی، به بررسی ظرفیت‌های صلح‌پروری ادیان از خلال تمرکز بر اشتراکات دینی می‌پردازد. ابتدا، دیدگاه‌ها و گفتمان‌های گوناگون در باب همگرایی ادیان و اصول مشترکی چون عدالت، محبت، معنویت فطری و همبستگی انسانی مرور می‌گردد و نشان داده می‌شود چگونه این مؤلفه‌ها می‌توانند در کاهش تنش‌ها و تقویت همزیستی مؤثر باشند. سپس، با اتخاذ نگاهی انتقادی و بافتاری، چالش‌ها و کاستی‌های رویکردی که تنها بر اشتراکات ادیان تأکید می‌کند مورد واکاوی قرار می‌گیرد. بر پایه این تحلیل، تأکید افراطی بر نقاط مشترک ممکن است به پنهان‌سازی یا توجیه نابرابری‌های ساختاری بین ادیان و گروه‌های اجتماعی بیانجامد، یا تنوع و تفاوت‌های عمیق الاهیاتی و فرهنگی هر سنت دینی را نادیده بگیرد. بدین‌سان، ارزش‌های ظاهراً مشترک ممکن است ناخواسته به تثبیت روابط نابرابر قدرت و تداوم خشونت ساختاری یا فرهنگی منجر شوند. نوشتار حاضر در پایان، با بهره‌گیری از مدل «یادگیری بین‌دینی» در چهارچوب الاهیات عملی انتقادی، بر آن است تا راهکاری چندلایه برای گفت‌وگوی معنادار و سازنده پیشنهاد دهد؛ رویکردی که ضمن بهره‌مندی از ظرفیت‌های ارزشمند اشتراکات دینی، به بررسی موشکافانه‌ی تفاوت‌ها، پیشینه‌های تاریخی، و نابرابری‌های اجتماعی نیز می‌پردازد. بر این اساس، همگرایی دینی و صلح‌پروری زمانی پایدار خواهد بود که در عین احترام به عمق و گستره‌ی الاهیاتی سنت‌های مختلف، از ابعاد پنهان قدرت، روایت‌های هژمونیک و مسائل ساختاری غفلت نشود.

کلمات کلیدی