عنوان : ( نقدی بر دیدگاه فیضکاشانی در تحریم حقالماره با تکید بر مقاصدالشریعه )
نویسندگان: محمدصادق متقی پیشه , حسین صابری , حسین ناصری مقدم ,
چکیده
یکی از مستثنیات منع از تصرف بدون اذن در مال غیر، حقالماره است که معمولاً در باب معاملات ذکر میشود. بر اساس این حکم، رهگذر با شرایط خاصی میتواند در حال عبور از باغها و بستانهای سر راهش، از میوه آنها استفاده کند. مشهور فقها قائل به جواز حقالماره بوده، اما فیضکاشانی و برخی دیگر بهدلیل قبح تصرف در مال غیر و وجود روایات مانعه، حقالماره را جایز نمیدانند. این مقاله ضمن بررسی ادله قائلین و مخالفین حقالماره و پرداخت ویژه به ادله فیضکاشانی و نقد آن، اولاً استناد به روایت مانعه را ناکافی دانسته، چراکه این روایات واحد بوده و در تعارض با روایات جواز که متواتر هستند حمل به کراهت میگردند، ثانیاً استفاده از دلیل قبح تصرف در مال غیر و قاعده احترام را در این مسئله منتفی میداند. همچنین حقالماره مبتنی بر مقاصدالشریعه بررسی و چنین استنتاج گردید که تحریم حقالماره موجب نادیده گرفتن مقاصدالشریعه در جعل حقالماره میشود. بنابراین فتوای جواز اقوی به نظر میرسد.
کلمات کلیدی
حقالماره قبح تصرف در مال غیر قاعده احترام اصالهالعصمه مقاصدالشریعه@article{paperid:1103425,
author = {متقی پیشه, محمدصادق and صابری, حسین and ناصری مقدم, حسین},
title = {نقدی بر دیدگاه فیضکاشانی در تحریم حقالماره با تکید بر مقاصدالشریعه},
journal = {فقه و اصول},
year = {2025},
month = {June},
issn = {2008-9139},
keywords = {حقالماره قبح تصرف در مال غیر قاعده احترام اصالهالعصمه مقاصدالشریعه},
}
%0 Journal Article
%T نقدی بر دیدگاه فیضکاشانی در تحریم حقالماره با تکید بر مقاصدالشریعه
%A متقی پیشه, محمدصادق
%A صابری, حسین
%A ناصری مقدم, حسین
%J فقه و اصول
%@ 2008-9139
%D 2025