عنوان : ( تأملی در مفهوم عقد امانی و نقدی بر شمول ادلۀ عدم ضمان امین بر عقود امانی غیراحسانی )
نویسندگان: منصوره بکائی , محمدتقی فخلعی , سیدمحمدهادی قبولی درافشان ,
Full Textچکیده
واژۀ «امانت» و «امین» در فقه جزو مفاهیمی است که بهدلیل عدم‌توافق آرای فقها در برخی زمینه‌ها و احکام آن در هاله‌ای از ابهام فرو رفته است. دسته‌ای از فقیهان با توسعه در مفهوم امانت و تعمیم آن به همۀ مأذونین در اخذ مال، با استناد به قاعدۀ «عدم‌ضمان امین» حکم به عدم‌ضمان آنان کرده‌اند. جستار پیش‌رو، با تشکیک در این تعمیم و به‌هدف ابهام‌زدایی و تحدید مفهوم امانت و امین از طریق نقد و ارزیابی ادلۀ قائلان به تعمیم، درصدد اثبات این مطلب است که ادلۀ امانی‌بودن ید همهٔ موارد اذن را در بر نمی‌گیرد. حاصل این پژوهش که به‌روش توصیفی‌تحلیلی انجام گرفته این است که، برداشت فراگیر فقیهان از واژۀ «امانت» و «امین»، با معنای لغوی، عرفی، حقیقتاً سازگار نیست، ضمن اینکه امین شمرده‌شدن هر شخص مأذون، موافق با مقتضای عدل و انصاف هم نیست؛ بلکه باید گفت احکام ارفاقی امین صرفاً در عقود امانی بالمعنی‌الاخص همچون عقد ودیعه و دیگر عقودی که قبض مال به مصلحت مالک انجام می‌شود، جاری است.
کلمات کلیدی
, امانت, اذن, عقد امانی, عقد احسانی, عدم‌ضمان امین
@article{paperid:1103894,
author = {بکائی, منصوره and فخلعی, محمدتقی and قبولی درافشان, سیدمحمدهادی},
title = {تأملی در مفهوم عقد امانی و نقدی بر شمول ادلۀ عدم ضمان امین بر عقود امانی غیراحسانی},
journal = {فقه و اصول},
year = {2025},
volume = {57},
number = {2},
month = {August},
issn = {2008-9139},
pages = {61--85},
numpages = {24},
keywords = {امانت، اذن، عقد امانی،عقد احسانی، عدم‌ضمان امین},
}
%0 Journal Article
%T تأملی در مفهوم عقد امانی و نقدی بر شمول ادلۀ عدم ضمان امین بر عقود امانی غیراحسانی
%A بکائی, منصوره
%A فخلعی, محمدتقی
%A قبولی درافشان, سیدمحمدهادی
%J فقه و اصول
%@ 2008-9139
%D 2025
