علوم دانشگاه تهران, دوره (30), شماره (2), سال (2005-3) , صفحات (275-298)

عنوان : ويژگي‌هاي ساختاري و جايگاه تكتونيكي مجموعه افيوليت «دره انجير» شمال خاور ايران ( ویژگی‌های ساختاری و جایگاه تکتونیکی مجموعه افیولیت «دره انجیر» شمال خاور ایران )

نویسندگان: سهراب شهریاری , فرزین قائمی , سیدرضا موسوی حرمی , عبدالله سعیدی ,
فایل: Full Text

استناددهی: BibTeX | EndNote

چکیده

مجموعه دره انجیر دربردارنده تنها رخنمون افیولیتی و نیز تنها رخنمون سنگهای آذرین در ناحیه کپه داغ و در جنوب پنجره تکتونیکی آق دربند است. این مجموعه را می توان به سه رده سنگی گوناگون تقسیم کرد. 1-آمیزه افیولیتی متشکل از متاهارزبورگیت، سرپانتینیت و متاگابرو، که دگرسانی شدیدی را تحمل کرده و حاصل آن سرپانتینی شدن سنگها و جانشینی سرپانتین ، بیشتر به جای اولیوین و نیز سرسیتی شدن و آلتراسیون شدید فلدسپاتها است. افزون بر آن، دگرگونی در حد رخساره اپیدوت-آمفیبولیت سنگها را متأثر کرده، که نتیجه آن تشکیل مقادیر مختصر کانیهای آمفیبول، اپیدوت، زوئیزیت، اسفن و غیره است. 2-توفهای اسیدی که در گذشته بخشی از افیولیت در نظر گرفته می شد، در حالیکه ترکیب آن حکایت از محیطی کاملأ متفاوت و تشکیل آن بر روی لبه قاره (کمان ماگمایی) دارد. این سنگها بیشتر شامل توف، لاپیلی توف، ایگنمبریت و برش ولکانیکی دربردارنده کوارتز و پلاژیوکلازهای سدیک فراوان است. 3-رسوبات دگرگون شده فلیشی که شامل توالی شیل و ماسه سنگ لایه نازک است. این واحدهای سنگی توسط سه سری گسل بریده می شوند. قدیمی ترین گسلها شامل راندگی هایی با جهت شیب شمال خاوری است. این گسلها توسط یک ناپیوستگی دگرشیب در زیر سازند کشف رود (ژوراسیک زیرین) قرار می گیرند. بنابراین زمان فعال بودن آنها به پیش از ژوراسیک و همزمان با کوهزایی سیمرین برمی گردد. به عبارت دیگر، فرورانش در جنوب ورق توران سبب تشکیل منشور فزاینده ای در محل گودال اقیانوسی شده است و این گسلها در همین مرحله فعال بوده اتد. پایان فرورانش و برخورد ورقهای ایران و توران در اواخر تریاس و در طی کوهزایی سیمرین، سبب شده تا این مجموعه بر روی لبه ورق ایران رانده و جایگزین شود. سپس فرسایش مجموعه خط درز که شامل افیولیت نیز می شود، رسوبات آواری مولاس را در بخش زیرین سازند کشف رود بر جای نهاده است. دومین مرحله گسلش شامل راندگی هایی است که در پالئوژن ایجاد شده و سبب بسته شدن حوضه رسوبی کپه داغ شده است. این گسلها نیز شیبی در جهت شمال خاور دارند و تمامی واحدهای رسوبی در حوضه کپه داغ را جابجا کرده اند. جنبایی آنها مربوط به کوهزایی آلپین است که همزمان سبب بسته شدن حوضه دریایی نئوتتیس در محل کوههای زاگرس و حوضه اپی کانتیننتال کپه داغ در شمال کوههای البرز و جنوب ورق توران شده است. آخرین فرایند مهم تکتونیکی در حدود 5 میلیون سال قبل و در اثر برخورد ورق هند با آسیا رخ داده که سبب ایجاد یک فشارش مورب و فعال شدن گسلهای امتداد لغز و مورب لغزی شده است که در این منطقه دیده می شوند وهمچنان فعال هستند. حاصل فعالیت شدید این رده های گسلی در نهایت ایجاد یک کمربند چین خورده-گسلیده نازک ورق (Thin skinned fold-thrust belt) کرده که بخشی از آن در این محل دیده می شود.

کلمات کلیدی

, آمیزه افیولیتی, راندگی, کمربند چین خورده-گسلیده نازک ورق.
برای دانلود از شناسه و رمز عبور پرتال پویا استفاده کنید.

@article{paperid:202049,
author = {سهراب شهریاری and قائمی, فرزین and موسوی حرمی, سیدرضا and عبدالله سعیدی},
title = {ويژگي‌هاي ساختاري و جايگاه تكتونيكي مجموعه افيوليت «دره انجير» شمال خاور ايران},
journal = {علوم دانشگاه تهران},
year = {2005},
volume = {30},
number = {2},
month = {March},
issn = {1016-1058},
pages = {275--298},
numpages = {23},
keywords = {آمیزه افیولیتی، راندگی، کمربند چین خورده-گسلیده نازک ورق.},
}

[Download]

%0 Journal Article
%T ويژگي‌هاي ساختاري و جايگاه تكتونيكي مجموعه افيوليت «دره انجير» شمال خاور ايران
%A سهراب شهریاری
%A قائمی, فرزین
%A موسوی حرمی, سیدرضا
%A عبدالله سعیدی
%J علوم دانشگاه تهران
%@ 1016-1058
%D 2005

[Download]