بقایای گیاهی از جمله منابع آلی تامین کننده نیتروژن خاک هستند. به منظور بررسی اثر بقایای گیاهی بر تامین نیتروژن خاک آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار و شش تیمار شامل چهار تیمار بقایا (پنبه، ذرت، گندم و یونجه)، کود اوره به میزان 90 کیلوگرم در هکتار و شاهد انجام گرفت. بقایای گیاهی پس از تعیین نسبت C/N به اندازه کوچکتر از 5 میلی متر خرد شده و با خاک مخلوط شدند. در مراحل مختلف فنولوژیکی گندم میزان نیترات و آمونیوم خاک اندازه گیری شد. نتایج نشان داد اختلاف مجموع نیترات و آمونیوم اندازه گیری شده در تیمارها معنی دار نبود. بیشترین و کمترین میزان (75.3 و 62.77 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب در تیمار کود اوره و شاهد مشاهده شد. در بین بقایا نیز بیشترین میزان (74.66 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تیمار بقایای یونجه بود. در این تحقیق اختلاف عملکرد و اجزای عملکرد معنی دار بود، به طوری که بیشترین و کمترین عملکرد دانه (8695 و 6962 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب در تیمار بقایای یونجه و شاهد به دست آمد. نتایج نشان داد که تحلیل یک سویه تغییرات نیتروژن در خاک بدون توجه به روند دو سویه آزادسازی در خاک و جذب در گیاه ممکن نیست. در این تحقیق عدم اختلاف معنی دار نیترات و آمونیوم آزاد شده از تیمار بقایا، کود اوره و شاهد نشان می دهد که رقم N-80-19 یک رقم با تقاضای زیاد و دارای قابلیت جذب بالا است. همچنین نتایج نشان داد که استفاده از بقایا حداقل به دلیل کاهش مصرف کود حتی در شرایطی که به افزایش عملکرد منجر نشوند، قابل توجه است.

کلمات کلیدی