بیابانی‌زایی یک مفهوم جدید نیست؛ امّا یک اصطلاح و واژه نسبتاً جدید محسوب می‌شود. بیابانزایی یک فرآیند تهدیدی و خطر برای همه موجودات به شمار می‌آید که توسط عوامل مختلفی رخ می‌د‌هد. در این بین، علاوه بر عوامل طبیعی، فعالیت‌های انسانی نقش بسزایی در تسریع روند این فرایند دارند. در این پژوهش که به صورت اسنادی و مروری تهیه شده، ابتدا به اهمیت بیابانزایی و عوامل موثر آن اشاره شده و سپس به نقش انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک در کاهش روند بیابانزایی پرداخته شده است. درکشور ایران و به خصوص مناطق بیابانی که بخش‌های وسیع مرکزی و شرقی را به خود اختصاص داده است، پتانسیلهای بسیار خوب و بالقوه‌ای برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر وجود دارد. میزان تابش ماهانه خورشیدی به طور متوسط 5/4 تا 2/5 کیلووات ساعت بر متر مربع و تعداد روزهای آفتابی در این مناطق بسیار بالاست. زمین‌های مسطح و تراکم جمعیّت کم در واحد سطح، از مزایای استفاده از انرژی خورشیدی است. از نظر انرژی بادی نیز پتانسیل ایران برای استفاده از این انرژی بیش از صد هزار مگاوات (۱۰۰ گیگا‌وات) برآورد شده است. به این شرایط انرژی زمین گرمایی، هیدروترمال و بایوگاز را نیز می‌توان اضافه نمود. لذا برنامه‌ریزی برای استفاده هرچه بیشتر از انرژی‌های تجدیدپذیر براساس مواد قانونی برنامه‌های توسعه‌ای کشور (برنامه ششم و هفتم) جزء ضروریات و الزامات است. بطوریکه استفاده از انرژی‌های پاک به عنوان جایگزینی مناسب برای استفاده از سوخت‌های فسیلی، جلوگیری از جنگل‌زدایی و بوته‌کنی یکی از موضوعات اساسی و عاملی موثر در کاهش و توقف روند بیابانزایی است.

کلمات کلیدی