در بسیاری از مواقع افراد از موضوعی اطلاع چندانی ندارند و تحت تاثیر سایرین نسبت به اشتراک اطلاعات با دیگران یا استفاده از اطلاعات و دانش ارائه شده، اقدام می‌کنند که به نوعی نشان دهنده رفتار گله‌ای آنان است. رفتار گله‌ای در زمینه‌های مختلف اجتماعی و در انواع اجتماعات از جمله اجتماعت و شبکه‌های اجتماعی برخط می‌‌تواند بروز نماید. از این رو، هدف اساسی در پژوهش حاضر بررسی رفتار گله‌ای کاربران شبکه‌های اجتماعی در اشتراک و استفاده از اطلاعات است. در این پژوهش پیمایشی که با رویکردی کیفی صورت گرفت، تعداد 38 دانشجوی مقاطع مختلف تحصیلی به روش نمونه‌گیری هدفمند مورد مطالعه قرار گرفتند. داده‌های مورد نیاز برای پاسخ به پرسش‌های پژوهش با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته گردآوری شد. روایی ابزار با نظر متخصصان و پایایی آن نیز با روش ضریب کاپا مورد تایید قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد که عوامل موثر بر بروز رفتار گله‌ای کاربران عبارتند از: اهداف اشتراک و استفاده از اطلاعات (شغلی، سفر و گردشگری، خاطرات شخصی، اطلاعات علمی، تماس با دیگران، اخبار و مسائل روز، مذهب، تغذیه، هنر و ...)، روش‌های کسب اطلاعات برای اشتراک‌گذاری (همان شبکه اجتماعی، تولید محتوا، و سایر شبکه‌های اجتماعی)، الگوی استفاده از اطلاعات (با توجه به اطلاعات و بدون توجه به اطلاعات)، مهارت‌های فردی (سواد انتقادی، سواد رسانه‌ای، سواد اطلاعاتی، مهارت های ارتباطی) و الگوبرداری در اشتراک اطلاعات (حس رقابت، کسب شهرت، انتشار اطلاعات قطره‌ای، مشاده نتایج اقدامات دیگران، اطلاع رسانی ناکافی ). همچنین، معیارهای تعداد زیاد پسندیدن / نپسندیدن، تعداد عضو، اسکرین شات، تعداد زیاد نظرات، تعداد زیاد شکلک‌ها، دوباره پست کردن، اشتراک گذاری، تعداد زیاد بازدیدها و .. بر بروز رفتار گله-ای کاربران موثر است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که تفاوت در اهداف اشتراک و استفاده از اطلاعات و همچنین تفاوت‌های دیگر در زمینه الگو و روش‌های کسب و اشتراک اطلاعات می‌تواند زمینه‌ساز رفار گله‌ای کاربران باشد. به هر میزان که کاربران تلاش نمایند تا مهارت‌های مربوط به تفکر انتقادی و سواد اطلاعاتی خود را ارتقا دهند، امکان و زمینه بروز رفتار گله‌ای آنان نیز کاهش پیدا می‌کند. در این راستا، تلاش برای ارتقای توانمندی‌کاربران در تحلیل اطلاعات و همچنین مهارت‌های سواد اطلاعاتی در زمینه شناخت منبع اطلاعات و تشخیص اطلاعات درست و موثق از اطلاعات نادرست سبب خواهد شد تا این رفتار کاهش یابد. همچنین کسب مهارتهای سواد رسانه‌ای نیز می‌تواند موثر باشد؛ چرا که در این سواد افراد می آموزند که هر پیام با چه هدفی تهیه شده است و از چه ساختاری تبعیت نموده است.

کلمات کلیدی