قرآن و حدیث و به عبارتی کتاب و سنت، دو منبع بزرگ و اساسی جهت شناخت فرهنگ و معارف اسلامی به شمار می رود و در وصیت تاریخی رسول خدا6، حدیث ثقلین، بر تمسک دوجانبه به آن ها جهت نیل به قله های هدایت و کمال تأکید شده است. قرآن کتاب خدا و اعجاز ابدی نبی خاتم است که اصول کلی هدایت را در اختیار انسان قرار داده و حبل المتین الهی در نجات انسان از شدائد و مشکلات است و سنت پیامبر6 و روایات معصومان: نیز در حکم شرح و بیان قرآن و متکفل همان هدایت و راهنمایی به شیوه ای جامع و تفصیلی است. وجود چنین ضرورتی مسلمانان از شیعه و سنی را بر آن داشت تا در طول تاریخ اسلام اهتمام خود را در صیانت قرآن و حفظ سنت به خرج داده و این دو منبع بزرگ هدایتی را در کشاکش حوادث گوناگون حفظ کرده و به نسل های بعد منتقل سازند. البته در مقایسه ی قرآن و حدیث، قرآن به دلیل طبیعت اعجازی خود در مقابل توطئه های جعل و تحریف مقاوم تر و حدیث ضربه پذیر می نمود، گرچه از ناحیه ی معصومان: و شاگردان آن ها از طبقه ی اصحاب و دانشمندان فریقین، تلاش های قابل توجهی در حفظ و حراست از حدیث به عمل آمده است. در عمل، مسلمانان علاوه بر تدوین تاریخ حدیث که چگونگی حفظ و انتقال منابع حدیثی را به نسل های بعد گزارش می کند، علوم متنوعی نیز جهت شناخت بهتر حدیث و فهم و نقد آن به وجود آوردند که به «علوم حدیث» نام بردار است.