عنوان : گزیده مقامات حریری
سخن علمی در باب هر اثر، سخنی است که به متن اصلی ارجاع دارد. به همین جهت از روزگاران گذشته همواره علم آموزان در صدد دست یابی به متون اصلی در رشتۀ مورد نظر خود بودهاند. با پیشرفت تمدن و گسترش روز افزون آثار و کتب، دیگر خوانش تمام متون اصلی و مرجع، از ابتدا تا انتها، برای همگان مشکل و در مواردی ناممکن گشت، زیرا تکثر و تنوع، جریانی قدرتمند از نگارشهای گوناگون و به تبع خلق آثار گوناگون پدید آورد و در این ازدحام و تکثر اگر کسی بخواهد به سراغ تمام متون برود و آنها را مورد مطالعه قرار دهد ناچار عمری میباید به سان عمر نوح و بلکه بسیار بیشتر! امروز که جهان با شتاب روز افزون، بر این تنوع و گستردگی دامن میزند، ضرورت ایجاد گزیده از متونی که خواندن کامل آنها تنها و تنها برای افراد بسیار معدود ممکن و ضروری است، چندان نیازی به اقامۀ دلیل نخواهد داشت. این کار اگر چه مخالفانی دارد که معتقدند باید افراد با اصل متون آشنا باشند و گزیده کردن، علم آموزان را به وادی کم کاری و عادت پخته خواری میکشاند، لیکن باید قبول کرد که در جهان امروز که فقط «مینگریم و میرویم» و آدمی هزاران دغدغه و طالب علم صدها و بلکه هزاران کتاب ناخوانده در پیش چشم دارد، رساندن شمهای از گلستان هر اثری به دماغ او، وی را به سوی علایق خویش رهنمون خواهد کرد. در این گزیده سعی شده مقدمه و هفت مقامه که بر اساس اصول و قوانین گزیده نویسی نشانهای از کلیت مقامات حریری باشند، ذکر و ترجمه شود. این گزیده صرفا جنبه آموزشی دارد و به گونهای مطالب را ارائه داده است که دانشجویان بتوانند به صورت خودخوان از آن استفاده کنند. این گزیده میتواند به عنوان نمونه و الگویی در نوع خوانش مقامات حریری قلمداد شود و برای تحقیقات دانشجویی در حوزه مقاماتپژوهی نقطه شروع و اتکا به شمار آید. تفاوت اصلی این گزیده با سایر ترجمههای مقامات حریری را میتوان در موارد زیر دانست: 1- این ترجمه گزیده برخلاف سایر ترجمههای مقامات حریری، در عین روان بودن، گویای معانی دقیق لغات و ترکیبات عربی مقامات نیز هست. در این گزیده ضمن توجه به ترجمه کهن مقامات و نیز ترجمه آقای گلشاهی- که در بحث ترجمههای فارسی مقامات به بررسی آنها پرداختیم- تلاش شده است نقاط نادیده گرفته شده این دو ترجمه نیز پوشش داده شود. 2- مقدمۀ مقامات به همراه هفت مقامه منتخب به صورت کامل آورده شده است، تا خوانندگان و خصوصاً دانشجویان بتوانند با همه ابعاد به کارگیری سخن و ویژگیهای سبکی و ادبی به کار رفته در مقامات آشنا شوند و قضاوتی علمی و منصفانه در این باب داشته باشند. 3- در انتخاب مقامات از حیث محتوایی بدین مساله توجه شده است که علاوه بر فواید و نکات آموزشی، اخلاقی، تربیتی و اجتماعی، بازتابی از سیمای فرهنگی و اجتماعی عصر نگارش مقامات نیز در آن گنجانده شود. 4- توجه به ساختار مقامات همواره مد نظر بوده و تلاش شده تا نمونههایی از مقامههای مختصر و مفصل حریری در این گزیده عرضه شود، ضمن اینکه برقراری تناسب میان حجم گزیده با کلیت مقامات از نظر دور نبوده، و توجه به جامعیت گزیده همواره دغدغه مترجمان بوده است. 5- کلمات مشکل عربی مقامهها در قسمت یادداشتها معنی و شرح شده است. در این یادداشتها -که به بخش یادداشتها منتقل شده- مباحث لغوی، صرف و نحوی، ادبی و تمثیلی به گونهای مورد بررسی قرار گرفته که سبب تقویت و پرورش روحیه پژوهشگری و متنشناسی دانشجویان شود و چگونگی استفاده از فرهنگهای معتبر عربی را به آنها آموزش دهد.
مقامات، حریری, مقامات, حریری