عنوان : حقوق؛ جانمایه بقای اجتماع(مقاله قلمرو ضمان درک بایع از حیث رد ثمن وجه نقد و خسارات و شعر مقام عراقی)
به جهت افزایش قیمت تصاعدی املاک و کاهش ارزش پول، و به دلیل آن که ثمن در عقد بیع غالبا به صورت وجه نقد تعیین می شود، بطلان عقد بیع، از جمله به جهت مستحق للغیر درآمدن مبیع، مشکلاتی را در خصوص کیفیت اجرای تعهد قانونی بایع به رد ثمن و پرداخت غرامات ایجاد کرده است. آیا بایع باید مثل ثمن را به مشتری مسترد کند یا ثمن را بر مبنای شاخص بانک مرکزی و با لحاظ کاهش ارزش پول برگرداند و یا این که فروشنده مکلف است قیمت روز مبیع را به عنوان ثمن و غرامات به مشتری بدهد؟ اختلاف در رویه قضایی، اعم از دادگاهها و نظریه های مشورتی، و نیز حقوقدانان و فتاوی فقهاء معاصر مشهود است .اختلاف در احکام صادر شده از دادگاهها اصل تساوی در برابر قانون را مخدوش ساخته و ابهام قانونی به گسترش کلاهبرداری و انتقال مال غیر و معاملات معارض کمک کرده و مفهوم عدالت را مبهم ساخته است. نویسنده، با تفکیک تعهد بایع به استرداد ثمن دریافت شده، از تعهد وی به پرداخت غرامات، کوشش کرده با اتکا به مفهوم پول و معنای غرامت و مفهوم عرفی ضرر به جبران تمام خسارات مشتری جاهل بیندیشد. راهی که رای وحدت رویه شماره733-15/7/1393 نیز سرانجام بدان رفته، ولی نحوه ی تنظیم آن تردیدهای جدی در هدف دیوان عالی پدید آورده است.
ضمان درک-خسارت تاخیر تادیه-کاهش ارزش پول-بیع باطل-قاعده غرور-استفاده بلاجهت-از دست دادن فرصت, ضمان درک-خسارت تاخیر تادیه-کاهش ارزش پول-بیع باطل-قاعده غرور-استفاده بلاجهت-از دست دادن فرصت