عنوان : مدلسازی محیط زیست

مهدی کلاهی (نویسنده اصلی),
نوع کتاب: ترجمه
شماره انتشار: دوم
تاریخ انتشار: آبان ۱۳۹۷
چکیده:

کتاب «مدل‌سازی محیط‌زیست»، نخستین کتابی است که برای آموزش دانشجویان در زمینه مدل‌سازی مسائل محیط‌زیستی به رشته تحریر درآمده است. ویرایش دوم کتاب، از پشتوانه یک دهه تجربه استادانی که ویرایش اوّل کتاب را آموزش می‏دادند، سود برده است. مخاطب هدف نخستین ویرایش کتاب، دانشجویان کارشناسی علوم محیط‏زیست و برنامه‏ریزی منطقه‏ای بودند. امّا به دلیل استفاده از نمونه‌ها و مدل‌های ملموس‌تر، مخاطب‏پذیری بسیار بیشتری را از آن خود کرد. کتاب، به معرفی چندین نرم‌افزار مرتبط با مسائل مدل‌سازی می‌پردازد، امّا اقبال بیشتر به نرم‏افزارهای استلا و ونیسم است. کتاب حاضر، ضمن مناسب بودن جهت تدریس در دبیرستان تا تحصیلات تکمیلی، از این توانایی برخوردار است که برای دانشجویان و پژوهشگران علاقه‌مند در بسیاری از رشته‌ها، راهنما و راهگشا باشد. مسائل اصلی محیط‏زیست زمان حاضر، فراوان، قابل توجه، و به طور ذاتی میان‏رشته‏ای (دربرگیرنده رشته‏های مختلف علمی)، و دارای پویایی‏های پیچیده‏ای هستند. قطعاً این گونه مسائل، شناخت و تمایل ما را به مبارزه خواهند طلبید، زیرا به علت پویایی‏های پیچیده‏ای که دارند نخواهیم توانست آنها را در ذهن خود شبیه‏سازی کنیم. از این رو، این مسائل نیازمند بیشترین تلاش در هر دو زمینه کمّی و کیفی مدل‏سازی هستند. این گفته بدین معنی است که ایده‏های برآمده از مباحث کیفی و مفهومی را باید از طریق شبیه‏سازی رایانه‌ای مورد آزمون قرار داد. این کتاب، کاربرد مدل‌سازی پویایی‌های سیستم را در مثال‌هایی که دامنه آنها از محلی تا جهانی گسترده است، به نمایش می‌گذارد. این مدل‌ها می‌توانند باعث افزایش شناخت ما از مسئله شده و همچنین یاری‌رسان گروه‌ها و افرادی که موظف به حل مسئله هستند، باشد. مدل‌ها به ما در سازماندهی بهینه اطلاعات، طراحی مفیدتر ساختارها و سیاست‌ها، درک آسان‌تر، انتخاب بهتر، تصمیم مناسب‌تر، و در یک کلام، به بهتر فکر کردن، کمک می‌کنند. مدل‌های پویایی‌های سیستم، طبق هشت مرحله ذکر شده در کتاب، ایجاد می‌شوند و به صورت گام به گام بهبود یافته و به پیچیدگی آنها تا آن هنگام که شبیه‌سازی‌ها، الگوی پویای مورد مطالعه را نشان دهند، اضافه می‌شود. کتاب حاضر، با گردآوری مجموعه‌ای از علوم در یک بسته میان‌رشته‌ای جهت تعدادی از مدل‌ها، به درک بهتر مسائل جهانی محیط‌زیست کمک می‌کند. توانایی ترکیب ایده‏های رشته‌های مختلف یکی از مفیدترین جنبه‌های رویکرد پویایی‏شناسی سیستمی برای سیستم‌های محیط‌زیستی است که در چندین مورد این توانایی در کتاب به نمایش گذاشته شده است. مخاطب محترم با توجه به تخصص خود و با در اختیار داشتن داده‌ها و اطلاعات مربوط به یک سیستم می‌تواند آنها را وارد فرایند مدل‌سازی نماید. اصول مدل‌سازی کتاب، به مخاطب محترم در ترکیب دانش خود، کمک خواهد نمود. حتی می‌تواند تنها با مطالعه ایده‌ها، مفاهیم، و شکل‌های این کتاب، به دانش کلی در مورد مدل‌سازی پویایی‌های سیستم پی برده و دریابد که با استفاده از مدل‌سازی، چه کارهایی می‏تواند انجام دهد. چنانچه مخاطب محترم تمایل به آگاهی بیشتر از نحوه ساختن یک مدل و آزمون آن داشته باشد، برخی از فصل‌های کتاب به شکل یک کتابچه راهنما به رشته تحریر درآمده است که در آنها، هر مدل به صورت گام به گام توضیح داده شده است، به نحوی که می‏توان هم‌زمان با مطالعه آن فصل‌ها، نسخه نرم‏افزاری را اجرا کرد. در نهایت اینکه، خواننده در عرض چند هفته، قادر به مدل‏سازی و شبیه‌سازی خواهد بود. کتاب با داشتن تارنمایی فعّال (http://public.wsu.edu/~forda/)، به ارائه توضیحات تکمیلی، تمرین‌های بیشتر، و مدل‌های جدیدتر پرداخته است. در قسمت اشتباه‌های چاپی این تارنما، در ترجمه حاضر، موردهای تصحیح شده اشتباه‌ها، ذکر شده‌اند. امید آنکه ترجمه حاضر مورد استفاده بهینه تمام خوانندگان عزیز قرار گیرد.

کلمات کلیدی:
مدلسازی محیط زیست, مدلسازی محیط زیست