بر اساس حریم مصوب طرح جامع سوم در شورای عالی معماری و شهرسازی کشور برای کلان‌شهر مشهد، بالغ بر 132 روستا با جمعیتی در حدود 185 هزارنفر در حریمی با وسعت 3/866 کیلومترمربع قرار گرفته است. روستاهای حریم کلان‌شهر مشهد در طی ادوار گذشته و بویژه دهة اخیر دچار تحولات کالبدی-فضایی شدیدی شده‌اند، اما این تغییرات یکسان و یکنواخت نبوده و هر کدام از سکونتگاه‌ها متناسب با امکانات درونی و توان تحولی خود، تغییراتی را پذیرفته‌اند. به نحوی که روستاهای بلافصل محدوده شهری با فاصله کمتر از 3 هزارمتری تغییرات کالبدی-فضایی بیشتری را پذیرا بوده‌اند. این تحولات زمینه‌ساز شکل‌گیری تضاد‌ها در ساختار و کارکرد این سکونتگاه‌های روستایی شده است، به نحوی که این سکونتگاه‌ها امروزه نه شهر محسوب می‌شوند نه روستا، اما ترکیبی از نقش‌های هر دو را نیز دارا هستند. در این راستا، معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری مشهد با درک این ضرورت، نسبت به تهیه پژوهشی با عنوان \\\"چالش‌ها و فرصت‌های فراوری سکونتگاه‌های روستایی حریم کلان‌شهر مشهد\\\" توسط اساتید دانشگاه فردوسی مشهد در بازه زمانی نسبتاً کوتاه اقدام نمود تا بتوان مسیر برنامه‌ریزی بلند‌مدت برای این سکونتگاه‌ها را در آینده ترسیم نمود. در راستای تدوین چالش‌ها و فرصت‌ها سعی شد از هشت طرح فرادست که در طی سال‌های 1384 تا 1397 در حوزه‌های مرتبط انجام پذیرفته است، استفاده شود و در کنار آن چهار گردهمایی تخصصی با حضور اندیشمندان، صاحب‌نظران، اساتید دانشگاهی، مدیران شهری و روستایی و دستگاه‌ها و سازمان‌های اجرایی در سطح استان و کشور برگزار گردد و در پاره‌ای از موارد مصاحبه‌های علمی اختصصاصی افراد شاخص در سطح استان و کشور به تعداد بالغ بر 25 نفر انجام پذیرفت و نتایج آن آن از طریق روش‌های تحقیق کمی و کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با این توصیف، پژوهش حاضر می‌تواند گامی آغازین در فرایند تهیه چشم‌انداز و تدوین برنامه استراتژیک برای رسیدن به سناریوی مطلوب توسعه پایدار حریم تلقی گردد. یافته‌های تحقیق در این گزارش در چهار بخش شامل معرفی حریم و روستاهای آن، تحلیل محتوای طرح‌های فرداست، تحلیل محتوای گرد‌همایی‌ها و مصاحبه‌های تخصصی و نتیجه‌گیری و ارائه پیشنهادات ارائه گردید.