به منظور بررسی و مطالعه رابطه بین غلظت پروژسترون پلاسما، متابولیت های پروتئینی پلاسما و شیر در روز 5 بعد از تلقیح در گاوهائی که بعد از زایمان با دو روش آوسینک و آوسینک سیدر درمان شده بودند، در یک طرح کاملاً تصادفی در یکی از گاوداری های صنعتی اطراف مشهد، 60 راس گاو هولشتاین شیری در گروه آوسینک و 70 راس دیگر در گروه سیدر قرار گرفتند. گاوهای ماده انتخاب شده شکم دوم به بعد بوده و دارای نمره شرایط بدنی بین 75/2 الی 3 بودند. گاوها بین 20 الی30 روز پس از زایش معاینه شده و در صورت طبیعی بودن دستگاه تناسلی در روز 5±50 گاوهای گروه آوسینک به روش آوسینک و گاوهای گروه سیدر به روش آوسینک ـ سیدر مورد درمان قرار گرفتند. در روز پنجم بعد از تلقیح نمونه شیر و خون اخذ و میزان پروژسترون پروتئین تام، آلبومین و ازت اوره شیر و پلاسما مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان آبستنی در گروه آوسینک در تلقیح اول زیادتر از گروه سیدر بوده (05/0P<) در حالی که در تلقیح دوم، سوم و بعد از آن در گروه سیدر میزان آبستنی زیادتر از گروه آوسینک بود (05/0P<). مقایسه میزان پروژسترون پلاسما روز پنجم بعد از تلقیح بین گاوهای آبستن و غیرآبستن صرف نظر از پروتکل درمانی در پایان آزمایش نشان دهنده زیادتر بودن میزان این هورمون در گاوهای آبستن بود (05/0P<). مقایسه سایر فاکتورها بین گاوهای آبستن و غیرآبستن در هر دو گروه بجز در غلظت اوره شیر تفاوت معنی داری نشان نمی داد (05/0P>) در حالی که میزان اوره شیر در گاوهای آبستن بیشتر از گاوهای غیر آبستن بود (05/0p<). نتیجه اینکه در این آزمایش اندازه گیری برخی از فاکتورهای متابولیکی در روز 5 بعد از تلقیح امکان تشخیص بین گاو آبستن و غیرآبستن را فراهم نکرده ولی باتوجه به تفاوت بین میزان پروژسترون پلاسما در روز پنجم بعد از تلقیح در گاوهای آبستن و غیرآبستن، اندازه گیری پروژسترون پلاسما روش تشخیصی قابل اطمینانی جهت تعیین گاوهای مثبت (احتمالی) می باشد. همچنین استفاده از روش آوسینک سیدر در فعال کردن تخمدان ها بعد از زایمان مؤثر بوده و نشان دهنده کاربرد درمانی پروژسترون کاشتنی در راه اندازی مجدد سیکل فحلی و هماهنگی فحلی ـ تخمک اندازی در گاوهای شیری می باشد.

کلمات کلیدی