در این تحقیق سیصد زوج از دژپیه های لنفاوی پیش کتفی یا گردنی سطحی ، پیش رانی و رکبی چپ و راست گوسفند در دوسن 6 تا 12ماه و 13 تا 18 ماه از کشتارگاه شهرکرد جمع آوری گردید. پس از وزن نمودن دژپیه ها، با استفاده از کولیس ابعاد هر دژپیه از قبیل طول ، عرض و ضخامت آن اندازه گیری و ثبت گردید . جهت مطالعات میکروسکوپی مقاطعی از دژپیه ها ی لنفاوی چپ و راست را جدا نموده و پس از اجرای مراحل آماده سازی بافت و رنگ آمیزی هماتوکسیلین – ائوزین گره های لنفاوی آنها مشخص گردید و قطر آنها با روش میکرومتری اندازه گیری گردید. در انتها اطلاعات بدست آمده با استفاده از آزمون T-student بین دژپیه های لنفاوی چپ و راست و دو گروه سنی مورد مطالعه ، مقایسه شد. در گوسفند اکوتیپ لری – بختیاری ابعاد طبیعی دژپیه های لنفاوی شامل طول ، عرض و ضخامت در سن 6 تا 12 ماه در پیش کتفی به ترتیب 78 /5 ± 45/42 ، 23 /3 ± 79/21 ، 8 /1 ± 82/10 میلیمتر، پیش رانی به ترتیب 78 /4 ± 37/26 ، 55 /1 ± 81/11 ، 73 /1 ± 92/7 میلیمتر و رکبی به ترتیب 89 /2 ± 16/21 ، 62 /1 ± 56/13 ، 14 /1 ± 94/8 میلیمتر بدست آمد. این پارامترها در سن 13 تا18 ماه در پیش کتفی به ترتیب 22 /5 ± 14/46 ، 12 /3 ± 63/22 ، 64 /1 ± 17/11 میلیمتر، پیش رانی به ترتیب 06 /4 ± 16/26 ، 24 /1 ± 97/11 ، 21 /1 ± 51/8 میلیمتر و رکبی به ترتیب 82 /3 ± 57/23 ، 06 /2 ± 88/14 ، 28 /1 ± 84/9 میلیمتر بدست آمد. در مقایسة پارامترهای اندازه گیری شده بین دو سمت چپ و راست مشخص گردید که بیشتر تفاوتهای مورفومتری در ضخامت این سه دژپیه بوده و در سمت چپ و راست دارای اختلاف معنی داری(05/0P<) بود و میانگین اندازۀ آنها درسمت چپ بیشتر از سمت راست بود. در مقایسۀ ضخامت بین دو گروه سنی ، در هر سه دژپیه در سن 13 تا 18 ماه و سمت چپ دارای مقدار بیشتری بود. .بقیة پارامترها ی مورد مطالعه متغیر بودند در دژپیۀ پیش کتفی طول ، پیش رانی ضخامت ورکبی تمام پارامترها در سن 13 تا18 ماه در هر دوسمت بیشتر از سن 6 تا 12 ماه مشاهده شدند و اختلاف آنها نیز معنی دار(0.05P<) بود در بررسی هیستومورفومتری هر سه دژپیه مشخص شد که بیشترین اختلافات در اندازۀ قطر کوچک ندول لنفاوی و مرکز زایگر آن می باشد که این پارامترها در سمت های چپ و راست و دو سن دارای اختلاف معنی داری(05/0P<) بود بطوریکه در سن 13 تا 18 ماه و سمت راست اندازة آن بزرگتر بود .

کلمات کلیدی