حبوبات و از جمله لوبیای چشم بلبلی از مهم ترین منابع تامین پروتئین در بسیاری از کشورهای فقیر می باشند. چون اکثر مردم این کشورها بنا به دلایل اقتصادی قادر به تامین پروتئین مورد نیاز خود از منابع گران حیوانی نیستند، بنابراین آن را از حبوبات تامین می کنند. یکی از آفات کلیدی حبوبات سوسک چهار نقطه ای حبوبات Callosobruchus maculatus است که به ارقام مختلف لوبیا، نخود، عدس، ماش، باقلا و غیره خسارت وارد می کند. . در تحقیق حاضر اثر سمیت تنفسی اسانس گیاهان آویشن شیرازی Zataria multiflora Bioss و اسطوخودوس Lavandula angustifolia Mill روی بالغین نر و ماده سوسک چهار نقطه ای حبوبات Callosobruchus maculatus در شرایط دماییº 1±29 و رطوبت نسبی 5±55 و تاریکی به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. بسته به غلظت و مدت زمان اسانس دهی از 3 تا 24 ساعت، اسانس ها سمیت متفاوتی علیه بالغین 1-2 روزه سوسک چهار نقطه ای حبوبات نشان دادند. مقادیر LC50 محاسبه شده برای اسانس آویشن شیرازی به ترتیب برای افراد نر و ماده 329.04 و µlL-1561.91 و برای اسانس اسطوخودوس 33.91 و µlL-1 53.57 بود. نتایج نشان داد که اسانس این گیاهان می توانند به عنوان جایگزین های مناسب تدخین کننده های شیمیایی علیه سوسک چهار نقطه ای حبوبات در محصولات انباری به کار گرفته شوند.

کلمات کلیدی