دراکثر مناطق ایران با توجه به غالبیت کشاورزی فاریاب، منابع آب و خاک مستعد شورشدن هستند. تخمین زده شده که در مناطق شور ایران، میانگین کاهش عملکرد بر اثر شوری ممکن است به بیشتر از 50 درصد برسد. پتانسیل آبی موجود کشور بیانگر محدودیت شدید منابع آبی با کیفیت است و از طرف دیگر افزایش تولید نیز عمدتا در گرو توسعه اراضی فاریاب می باشد، لذا بایستی آب با کیفیت پایین را به عنوان یک منبع آب آبیاری محسوب و در برنامه های توسعه اراضی فاریاب با اعمال روشهای مدیریتی صحیح جهت تداوم پایداری کشاورزی و نیل به عملکرد معقول گنجاند. در بین منابع عمده مناطق بیابانی، آب شور کمترین منبع استفاده شده است، عمدتا به این دلیل که شوری چنین آبی برای تولید گیاه بسیار بالا در نظر گرفته شده است. در حالی که مطالعات جدید نشان داده اند که آب زیرزمینی بسیار شور برای آبیاری گیاهان زراعی معمول را می توان برای کاشت گیاهان متحمل به شوری به کار برد. کشاورزی شور زیست عبارت از بهره برداری از منابع آب و خاک شور برای تولید محصولات زراعی و باغی اعم از هالوفیت و غیر هالوفیت است. با توجه به دسترسی به آب شور و گیاهان شور زیست فراوان در مناطق ساحلی و نواحی مرکزی ایران، کشاورزی شور یک ضرورت اجتناب ناپذیر ، بویژه در نواحی خشک و نیمه خشک به شمار می آید که اخیرا در سطح جهانی نیز مورد علاقه زیادی قرار گرفته است. کشاورزان ایرانی، با تکیه بر تجربه چندین هزار ساله خود روشهای بهره برداری بهینه از منابع آب و خاک شور را فرا گرفته اند. بعضی از این تکنیک ها پس از گذشت هزاران سال روز به روز بیشتر مورد تایید علمی قرار می گیرند. مهمترین روشهای مدیریت کشاورزی شور زیست به کار گرفته شده توسط کشاورزان ایرانی روشهای آبیاری، انتقال آب شیرین به مناطق شور، آیش گذاری، اضافه نمودن ماسه و کود دامی و انتخاب گیاهان مقاوم به شوری بوده است. مزیت های فراوانی در کشور ما، مانند نیروی انسانی جوان و متخصص، فراهمی امکانات زیربنایی نظیر مراکز و موسسات تحقیقاتی و دانشگاهها، و دانش بومی برای مطالعه و به کارگیری فناوریهای کشاورزی شور زیست وجود دارد. در کنار این فرصتها، چالش هایی مانند عدم توجه و باور لازم به توانمندی کشاورزی شور زیست، فقدان برنامه جامع تحقیقات شوری کشور و عدم فعالیت های هماهنگ و تیمی نیز وجود دارند. مهمترین رهیافت های موفقیت در بهره برداری از منابع آب و خاک شور و منابع گیاهان شور زیست، تمرکز بر استفاده از فرصت های موجود و مقابله با چالشهای فرا روی تحقیقات شوری کشور است.

کلمات کلیدی