با توجه به اهمیت ارتقاء ضریب مکانیزاسیون کشاورزی از طریق سرمایه‏گذاری در ماشین‏های کشاورزی، با استفاده از الگوی توبیت به روش دو مرحله‏ای هکمن و بهره‏گیری از داده‏های مقطع زمانی مربوط به 573 بهره ‏بردار کشاورزی استان خراسان رضوی، مطالعه‏ای برای بررسی عوامل موثر بر سرمایه‏گذاری در ماشین‏های کشاورزی صورت گرفت. نتایج نشان داد که متغیرهای تجربه بهره‏بردار، استفاده از سموم شیمیایی، نیروی کار خانوادگی، سطح زیر کشت، هزینه برداشت، سرمایه شخصی، دسترسی به اعتبارات بانکی و مالکیت زمین با تاثیر مثبت و سن بهره‏بردار، استفاده از بقولات در الگوی کشت و سطح دسترسی به ماشین‏های اجاره‏ای با تاثیر منفی بر میزان سرمایه‏گذاری در ماشین‏های کشاورزی موثر می‏باشند. همچنین تجربه بهره‏بردار، تحصیلات بهره‏بردار، سطح زیر کشت، دسترسی به اعتبارات بانکی، سرمایه شخصی، استفاده از سموم شیمیایی و مالکیت تاثیر مثبت بر اقدام به سرمایه‏گذاری بهره‏برداران در ماشین‏های کشاورزی است. ضرایب متغیرهای مجازی سطح دسترسی به اعتبارات بانکی، استفاده از سموم شیمیایی و مالکیت زمین نشان می‏دهد میزان سرمایه‏گذاری در ماشین‏های کشاورزی در گروه با امکان دسترسی به اعتبارات بانکی، استفاده از سموم شیمیایی و دارای مالکیت شخصی بیشتر از گروه دیگر می‏باشد. متغیرهای سن بهره‏بردار و سطح دسترسی به ماشین‏های اجاره‏ای بر احتمال اقدام به سرمایه‏گذاری در ماشین‏های کشاورزی تاثیر منفی دارند. با توجه به یافته‏ها به نظر می‏رسد پیشنهادات ارتقاء سطح دسترسی به اعتبارات بانکی به ویژه اعتبارات ارزان قیمت (ویژه ماشین‏های کشاورزی) از طریق طرح شرکت‏های لیزینگ ماشین‏های کشاورزی با اعتبارات یارانه‏ای و طرح بانک مکانیزاسیون کشاورزی، توسعه سطح زیر‏کشت از طریق یکپارچه‏سازی اراضی کشاورزی، ایجاد انگیزه‏های مالکیت در کشاورزان از طریق بازنگری در طول مدت واگذاری اراضی بویژه اراضی آستان قدس رضوی و ایجاد نظام آگاهی‏دهنده به بهره‏برداران در ارتباط با مزایای سرمایه‏گذاری در ماشین‏های کشاورزی از محل درآمد مازاد کشاورزی و اعتبارات بانکی ذیل در قالب بسته‏های سیاستی مبتنی بر تحرک در بخش ماشین‏های کشاورزی، بتواند به افزایش سرمایه‏گذاری، افزایش نرخ مالکیت ماشین‏های کشاورزی و در نهایت ارتقاء ضریب مکانیزاسیون کمک نماید.

کلمات کلیدی