به منظور بررسی اثر آبیاری با نسبتهای مختلف آب چاه و فاضلاب شهری بر برخی خصوصیات کیفی گیاهان علوفه ای ذرت(رقم SC 704 )، سورگوم(ارقام Sugar graze و Speed feed) و ارزن (رقم Nutrifeed) آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی شماره یک موسسه کشت و صنعت آستان قدس رضوی انجام شد. در این آزمایش از طرح کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار استفاده شد. نسبتهای مختلف آب چاه و فاضلاب شامل پنج سطح (0% ، 25% ، 50% ، 75% و 100% فاضلاب) و چهار رقم گیاهان علوفه ای به ترتیب در کرتهای اصلی و فرعی قرار گرفتند. خصوصیات کیفی مورد بررسی شامل پروتئین خام (CP )، دیواره سلولی (NDF )، قابلیت هضم ماده خشک (DMD )، قابلیت هضم ماده آلی (OMD ) و ارزش هضمی (D-Value ) بودند. با توجه به نتایج حاصله، نسبتهای مختلف آب چاه و فاضلاب تاثیر معنی داری بر میانگین درصد پروتئین خام داشت. با افزایش میزان اختلاط فاضلاب، میانگین درصد پروتئین خام افزایش یافت بطوریکه بیشترین مقدار درصد پروتئین خام مربوط به تیمار 100% فاضلاب با میانگین 76/13% و کمترین مقدار آن مربوط به تیمار 25% فاضلاب با میانگین 54/9% بود. اما بین تیمارهای 0 و 25% و نیز 75 و 100% فاضلاب اختلاف معنی داری مشاهده نشد در صورتیکه بین تیمار 50% فاضلاب و سایر تیمارها بجز 75% فاضلاب، از لحاظ درصد پروتئین خام اختلاف معنی دار وجود داشت. بین سطوح مختلف فاضلاب از نظر درصد دیواره سلولی (NDF )، قابلیت هضم ماده خشک، قابلیت هضم ماده آلی و ارزش هضمی اختلاف معنی داری وجود نداشت. بین گیاهان علوفه ای مورد آزمایش، اختلاف مشاهده شده از نظر تمامی صفات مورد بررسی معنی دار شد ولی اثر متقابل بین نسبتهای مختلف آب چاه و فاضلاب و گیاهان علوفه ای مورد مطالعه از نظر آماری معنی دار نگردید. بیشترین درصد قابلیت هضم ماده خشک in vitro در ذرت علوفه ای در تیمار 75% فاضلاب و کمترین آن در سورگوم (رقم Speed feed) در تیمار 0% فاضلاب ، بترتیب با میانگینهای 57/77% و 6/61% مشاهده شد. نتایج حاصله حاکی از آن است که استفاده از فاضلاب تصفیه شده شهری باعث افزایش درصد پروتئین خام میشود ولی تاثیری بر درصد دیواره سلولی، قابلیت هضم ماده خشک، قابلیت هضم ماده آلی و ارزش هضمی ندارد.

کلمات کلیدی