فرآوری روغن های خوراکی با استفاده از فرآیندهای غشایی در دو دهه اخیر مورد توجه محققان و متخصصان صنعت روغن در کشورهای پیشترفته قرار گرفته است. علیرغم پیشرفت های قابل توجه در زمینه های مهندسی و طراحی فرآیند، روشهای فرآوری و کنترل کیفیت؛ متاسفانه اصول روغن کشی و فرآوری روغن در داخل کشور درطول چند دهه گذشته ثابت مانده و کماکان مشکلات مرسوم استخراج و فرآوری روغن ها از جمله مصرف بالای انرژی، بازیابی حلال، مصرف زیاد آب و مواد شیمیایی ،...وجود دارند. بنابراین استفاده از تکنیک های مدرن به منظور جایگزینی جزئی یا کلی و یا تلفیق با روشهای موجود کاملاً ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق،کارایی سیستم پایلوتی اولترافیلتراسیون از جنس پلی سولفون آمید و اندازه حفرات20کیلودالتون در صمغ گیری، رنگبری و تصفیه روغن خام کلزا مورد ارزیابی قرار گرفت. متغیرهای این تحقیق شامل اختلاف فشار در دو سطح 5/1 و 2 بار، دما در سه سطح 30, 40 و c˚50 و زمان در دو سطح 15 و 30 دقیقه بود. میسلای روغن خام کلزا با استفاده از حلال هگزان به نسبت 25 به 75 درصد وزنی تهیه وتحت شرایط مختلف عملیاتی از درون غشاء عبور داده شد. سپس پارامترهای کارایی غشاء شامل شار جریان تراوه, مقاومت های غشایی و درصد گرفتگی و همچنین شاخص های تصفیه و رنگبری روغن خام شامل: درصد دفع فسفولیپید ها, اسیدهای چرب آزاد و رنگ اندازه گیری شد. به طور خلاصه نتایج این تحقیق نشان داد که با استفاده از فرآیند غشایی حذف ناخالصی ها از روغن کلزا مانند فسفولیپیدها و FFA به خوبی انجام می گیرد و بدین ترتیب افت روغن به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد. در ضمن رنگ روغن به طورمحسوسی بهبود یافته، به طوری که نیاز به خاک رنگبر را تا حد زیادی کاهش می دهد. مشخص شد درصد دفع فسفولیپیدها درحد 96% و FFAتقریباً 40% است, اما شار تراوه به دلیل گرفتگی سریع غشاء کم بوده و نیازمند تحقیقات بیشتر برای کاربرد صنعتی می باشد.

کلمات کلیدی