چکیده : این تحقیق به منظور بررسی تغییرات درون گونه ای چنگر بر اساس صفات ریخت شناسی و ریخت سنجی انجام گرفت. برای این منظور سه منطقه تالابی در نوار ساحلی جنوب دریای خزر شامل تالاب انزلی در گیلان، تالاب گمیشان در گلستان و تالاب فریدونکنار در مازندران انتخاب شد و تفاوت جمعیتهای این گونه پرنده آبزی در مناطق تالابی مطالعه شد. برای بررسی این تغییرات بین جمعیتی ،32 نمونه چنگر از تالاب انزلی، 17 نمونه از فریدونکنار و 17 نمونه از گمیشان (مجموعا 66 نمونه ) جمع آوری شد. سپس 11 صفت ظاهری و23 صفت استخوانی هر یک از نمونه های جمع آوری شده سه منطقه اندازه گیری و با یکدیگر مقایسه شدند. میانگین اندازه 19 صفت استخوانی و 10 صفت ظاهری در بین 6 گروه مختلف از پرنده ها ( 3 منطقه تالابی * 2 جنس نر و ماده ) تفاوت بسیار معنی داری را نشان دادند (01/0 ≥P ). نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای برای جداسازی جمعیتهای سه منطقه بر اساس ویژگیهای فردی افراد نمونه به درستی واقعیات جمعیت را نشان نداد , بنابر این برای تفکیک قطعی تر جمعیتها از روش تحلیل توابع تشخیص کانونیک استفاده شد . بر اساس روش اخیر تفکیک جمعیتهای سه منطقه به کمک صفات استخوانی و ظاهری به درستی انجام گرفت . این نشان میدهد که چنگرهای سه منطقه از نظر 11 صفت ظاهری و 23 صفت استخوانی با یکدیگر تفاوت معنی داری دارند ( 05/0≥P) . بنابراین جمعیتهای مهاجر چنگر در تالابهای فوق یکسان نیستند و جدا می باشند. با توجه به این که تعداد جمعیت مهاجر این گونه و میزان زیتوده آن در تالابهای سواحل جنوب دریای خزر رو به کاهش است و از طرفی این جمعیتها جدا از هم می باشند. بنابراین هر یک از این مناطق تالابی نیازمند برنامه های مدیریتی جدا برای جمعیتهای این گونه هستند و تا قبل از اینکه جمعیتها با بحران کاهش شدید مواجه شوند باید اقدامهای لازم برای پیشگیری از این روند صورت پذیرد.

کلمات کلیدی