به منظور ارزیابی اثرات تاریخ کشت و تراکم بوته بر خصوصیات رشد و عملکرد نخود و نیز جمعیت علف‌های‌هرز در شرایط دیم استان لرستان آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 85ـ1384 در شهرستان خرم‌آباد اجرا شد. فاکتور‌های آزمایش شامل تاریخ کشت (پاییزه و زمستانه) تراکم کشت (25، 50 و 75 گیاه در متر مربع) و اثر تداخل علف‌های‌هرز (وجین و عدم وجین) بودند. بر اساس نتایج این آزمایش و معادلات برازش داده شده وزن برگ تک گیاه و وزن برگ در واحد سطح زمین در نخود پاییزه بیشتر از زمستانه بود. حداکثر وزن خشک برگ تک گیاه در تراکم 25 گیاه و حداکثر وزن خشک برگ در واحد سطح در تراکم 75 گیاه در واحد سطح مشاهده شد. میانگین عملکرد دانه نخود برای کشت پاییزه و زمستانه به ترتیب 1114 و 561 کیلوگرم در هکتار بودند. کنترل علف‌های‌هرز اثر افزایشی معنی‌داری بر وزن برگ تک گیاه، زیست‌توده نخود و عملکرد دانه نخود داشت. هر چند که تراکم علف‌های‌هرز در کشت پاییزه تقریباً سه برابر کشت زمستانه بود اما عملکرد دانه در کشت پاییزه در حدود دو برابر عملکرد دانه در کشت زمستانه بود. حداکثر زیست‌توده علف‌های‌هرز یک‌ساله به تیمار کشت پاییزه نخود با تراکم 25 گیاه در متر مربع بدون وجین و حداقل آن به تیمار کشت زمستانه نخود با تراکم 75 گیاه در متر مربع و وجین علف‌های‌هرز اختصاص داشت. میانگین غنای گونه‌ای در کشت پاییزه 71 درصد بیشتر ازکشت زمستانه بود. بیشترین عملکرد دانه نخود در کشت پاییزه با تراکم 50 گیاه در متر مربع و شرایط وجین علف‌های‌هرز مشاهده گردید.

کلمات کلیدی