عنوان : ( ارزیابی ژرم پلاسم نخود Cicer arietinum L برای مقاومت به خشکی )
نویسندگان: علی گنجعلی , عبدالرضا باقری , حسن پرسا ,
Full Textچکیده
به‌منظور ارزیابی تنوع در ژرم‌پلاسم نخود برای مقاومت به خشکی، 150 ژنوتیپ نخود (تیپ کابلی) در قالب آزمون مقدماتی ارزیابی عملکرد (آگومنت) در دو شرایط تنش خشکی (دیم) و بدون تنش (فاریاب) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 85-1384 مورد بررسی قرار گرفتند. شاخص‌های کمّیِ مقاومت و حساسیت به خشکی شامل تحمل به تنش، میانگین بهره‌وری، میانگین هندسی بهره‌وری، میانگین هارمونیک، پاسخ به خشکی و شاخص حساسیت به خشکی، بر اساس عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش محاسبه شدند. تنوع قابل‌توجهی میان ژنوتیپ‌ها از نظر صفات کمّی مورد مطالعه شامل روز تا گل‌دهی، وزن 100دانه، عملکرد و شاخص‌های مورد بررسی مشاهد شد. همچنین همبستگی‌های مثبت و بسیار معنیداری بین عملکرد دانه (تنش و بدون تنش) با شاخص‌های تحمل به تنش، میانگین بهره‌وری، میانگین هندسی بهره‌وری و میانگین هارمونیک وجود داشت. شاخص‌های حساسیت به تنش و پاسخ به خشکی، همبستگی مثبت و معنیداری را به‌ترتیب با عملکرد در شرایط بدون تنش و دارای تنش خشکی، نشان دادند. ژنوتیپ‌های MCC544، MCC696 وMCC693 ، از نظر شاخص‌های مقاومت و پاسخ به خشکی، نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها برتر بودند. با توجه به همبستگی‌های بسیار بالای این شاخص‌ها با عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش، این ژنوتیپ‌ها به‌عنوان ژنوتیپ‌های کاندیدا برای تحمل به خشکی پیشنهاد می‌شوند. کاربرد نمودار پراکنش سه بعدی و نمودار چندمتغیره بای‌پلات نیز نتایج فوق را تأیید نمود. در شرایط تنش، همبستگی منفی و معنیداری بین روز تا گل‌دهی و عملکرد وجود داشت و لذا ژنوتیپ‌های کاندیدا برای مقاومت به خشکی از فاصله روز تا گل‌دهی کوتاه‌تری نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها برخوردار بودند.
کلمات کلیدی
, تنش خشکی, زودرسی, شاخص‌های مقاومت به خشکی, عملکرد, نخود (Cicer arietinum L)
@article{paperid:1010983,
author = {گنجعلی, علی and باقری, عبدالرضا and پرسا, حسن},
title = {ارزیابی ژرم پلاسم نخود Cicer arietinum L برای مقاومت به خشکی},
journal = {پژوهشهای زراعی ایران},
year = {2009},
volume = {7},
number = {1},
month = {June},
issn = {2008-1472},
pages = {183--194},
numpages = {11},
keywords = {تنش خشکی، زودرسی، شاخص‌های مقاومت به خشکی، عملکرد، نخود (Cicer arietinum L)},
}
%0 Journal Article
%T ارزیابی ژرم پلاسم نخود Cicer arietinum L برای مقاومت به خشکی
%A گنجعلی, علی
%A باقری, عبدالرضا
%A پرسا, حسن
%J پژوهشهای زراعی ایران
%@ 2008-1472
%D 2009
