شاید بتوان حنابله و اخلاف آنان سلفیه را که پیروان امام احمد بن حنبل می باشند دورترین مذاهب اسلامی به مذهب شیعه به حساب آورد. زیرا در طول تاریخ این دو گروه بیش از دیگر مسلمانان با یکدیگر به مناقشه پرداخته اند. امّا علی رغم این مناقشه ها موضع و رفتار و داوریهای امام احمد بن حنبل نسبت به امام علی (ع) جالب توجه و قابل مطالعه است و این نکته ای است که شاید از چشم بسیاری از شیعیان پنهان مانده باشد. وی در مسند خود که یکی از کهن ترین و شامل ترین مجموعه های حدیثی است، احادیث بسیاری را درباره فضایل اهل بیت عموماً و فضایل امام علی بن ابی طالب خصوصاً نقل کرده است. مثلاً وی «حدیث منزلت» را بیش از بیست بار و «حدیث ثقلین» را دست کم هفت بار و«حدیث غدیر» را بیش از سی بار نقل کرده است. وجود چنین حدیثهایی در مسند در مقایسه با دیگر جوامع حدیثی مانند صحیحین چندان چشمگیر است که حتی توجّه برخی از خاورشناسان را هم به خود جلب کرده است. علاوه بر نقل و ثبت چنین حدیثهایی، ابن جوزی و دیگران داوریهایی را از وی درباره امام ثبت کرده اند که سخت جالب توجه است. به طوری که مطالعه و تحلیل آنها می تواند الگویی برای نزدیکی مسلمانان و کاستن از مناقشه ها و دشمنی ها میان آنان باشد. لذا در این مقاله نگارنده خواهد کوشید با بررسی وتحلیل آرا و نظرات احمد بن حنبل درباره امام (ع) قدمی هرچند کوتاه در راه تقریب مسلمانان بردارد.

کلمات کلیدی