عنوان : ( فرسایش و پیشروی رودخانه شیله و نابودی دریاچه هامون )
نویسندگان: غلامرضا لشکری پور , محمد غفوری ,
چکیده
دریاچه هامون در سیستان با رودخانه هیرمند تغذیه می شود. در مواقع پر آبی آب این دریاچه در اراضی سیستان پیشروی نموده و مازاد آب آن از طریق رودخانه شیله به طرف منطقه باتلاقی گٌود زره در افغانستان هدایت می گٌردد. رودخانه شیله از نظر ژئومرفولوژیکی بسیار مورد توجه بوده زیرا بر عکس شیب توپوگٌرافی جریان دارد. با توجه به خصوصیات ژئومرفولوژیکی بنظر می رسد که این رودخانه بسیار جوان است و شاید طی چند هزار سال اخیر ایجاد شده باشد. مشکل اساسی این رودخانه فرسایش پذیری شدید وپیشروی سریع آن به سمت دریاچه هامون می باشد. این مسأله در سر پنجه های فرسایشی آن بخوبی قابل رویت است. به طوری که در 10 سال گٌذشته حدود 5 کیلومتر شیله به طرف هامون پیشروی داشته است. بنابراین یکی از دلایل پسروی دریاچه هامون پیشروی شیله به سمت آن می باشد که این عامل در آینده نه چندان دور به نابودی هامون و عوض شدن اکوسیستم منطقه خواهد انجامید. فرسایش شدید در سر پنجه های شیله عمدتأ ریزشی است که خود تحت تأتْیر توالی رسوبی منطقه قرار دارد. زیرا در زیر لایه سطحی سیلتی-رسی منطقه لایه ای از ماسه ریز وجود دارد که فاقد چسبندگٌی بوده و با سیلابهای مختلف مقداری از ماسه ها ریزش می کند و سبب می شود تا قسمتهای فوقانی فرو ریزد. این عمل باعپ سهولت فرسایش و پیشروی سرپنجه های شیله می کٌردد. علاوه بر این زهکش آب داخل لایه ماسه ای باعپ روان شدن ماسه هاگٌردیده که این پدیده هم سببْ تسهیل فرسایش می شود. لذا جهت مقابله با فرسایش پذیری شدید شیله احداتْ سازه ای برای نگٌهداری آب در پشت سر پنجه ها پیشنهاد ٌگردیده است. این سازه آب را به صورت کنترل شده به شیله هدایت خواهد نمود، زیرا نگٌهداری همیشگٌی آب در پشت سازه با توجه به تبخیر بالای ناحیه سبب شوری دریائه و مشکلات زیست محیطی خواهد شد
کلمات کلیدی
, شیله, فرسایش, رودخانه, هیرمند@article{paperid:1013015,
author = {لشکری پور, غلامرضا and غفوری, محمد},
title = {فرسایش و پیشروی رودخانه شیله و نابودی دریاچه هامون},
journal = {تحقیقات جغرافیایی},
year = {1998},
volume = {49},
number = {2},
month = {July},
issn = {1019-7052},
pages = {243--255},
numpages = {12},
keywords = {شیله، فرسایش، رودخانه، هیرمند},
}
%0 Journal Article
%T فرسایش و پیشروی رودخانه شیله و نابودی دریاچه هامون
%A لشکری پور, غلامرضا
%A غفوری, محمد
%J تحقیقات جغرافیایی
%@ 1019-7052
%D 1998