خاک هایی که هنگام اشباع شدن نشست کرده و یا متورم می شوند جزء خاک های مسئله دار هستند. اینگونه خاک ها به لحاظ رفتار پیچیده ای که دارند خساراتی را به سازه ها وارد می نمایند. خاک های گچی به لحاظ حضور گچ عموما پوک بوده و بسته به درجه پوکی آن نشست قابل توجهی را به سازه ها تحمیل می کنند. تحقیق حاضر کوششی است برای شناخت خاک های منطقه جنوب شهر مشهد که به طور طبیعی دارای گچ نسبتا زیادی بوده و رفتار ویژه خود را دارند. به این منظور ابتدا تعداد زیادی نمونه از نقاط گوناگون با مقدار گچ متفاوت تهیه و پس از دانه بندی و تعیین نوع خاک و نیز مقدار گچ، به هفت نوع تقسیم شدند و آزمایشات تکمیلی بر روی آنها انجام پذیرفت. آزمایشات اولیه نشان دادند که با افزایش مقدار گچ نشانه خمیری و وزن مخصوص طبیعی کاهش و در نتیجه نشست افزایش می یابد. سپس جهت بررسی اثر درجه تراکم، کلیه نمونه ها با وزن مخصوص های گوناگون متراکم گردیده و پس از اشباع نمودن درصد تورم و فشار تورم آنها اندازه گیری شد. نتایج بیانگر این نکته است که با افزایش وزن مخصوص و مقدار گچ، پتانسیل تورم افزایش می یابد اما مقدار گچ تاثیر چشمگیری بر فشار تورم ندارد. آزمایشات سیکل های تر و خشک شدن و نیز سیکل های بارگذاری و باربرداری جهت بررسی اثر این دو پدیده بر خواص مکانیکی خاک این منطقه انجام شد. نتایج نشان داد که سیکل های تر و خشک شدن نه تنها تورم را کاهش نمی دهد بلکه موجب افزایش آن می شود، حال آنکه اعمال سیکل بارگذاری و باربرداری پتانسیل تورم را به طور چشمگیری کاهش می دهد.

کلمات کلیدی