هدف تحقیق حاضر بررسی اثر تمرین یوگا بر مؤلفه های خود توصیفی بدنی دانشجویان دختر است. به همین منظور، به روش تصادفی ساده، 38 نفر از دانشجویان دختر غیر فعال دانشگاه فردوسی مشهد با دامنه سنی 25-19 سال که تجربه ای در انجام تمرین یوگا نداشتند، انتخاب و به طور تصادفی و به تعداد مساوی به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم شدند. آزمودنی ها در گروه یوگا، به مدت 10 هفته، 2 جلسه در هفته و 60 دقیقه در هر جلسه، در برنامه تمرینی مشخص شرکت کردند و آزمودنی های گروه کنترل در این مدت در هیچ برنامه تمرینی سازمان یافته ای شرکت نداشتند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه خودتوصیفی بدنی (PSDQ) که از 11 مؤلفه یا خرده مقیاس، شامل: سلامتی، چربی بدن، ظاهر بدن، هماهنگی، انعطاف پذیری، لیاقت ورزشی، فعالیت بدنی، استقامت/آمادگی جسمانی، قدرت، خودپنداره بدنی عمومی و عزت نفس که در مجموع خود پنداره بدنی فرد را نشان می دهد، تشکیل شده، در دو نوبت شروع و پایان برنامه تمرین استفاده شد. این پرسشنامه در داخل کشور اعتبار یابی شده است و در مطالعه آزمایشی که در پژوهش حاضر صورت گرفت، پایایی آن 94/0 محاسبه شد. به منظور بررسی تفاوت بین میانگین ها در گروه تجربی و کنترل، ابتدا میانگین نمره های خودپنداره بدنی و خرده مقیاس های آن، ناشی از تفاضل نمرات پیش آزمون از پس آزمون، برای دو گروه محاسبه شد. آزمون t گروه های مستقل، نشان داد که بین میانگین خودپنداره بدنی و خرده مقیاس های ظاهر بدن، هماهنگی، لیاقت ورزشی، فعالیت بدنی، قدرت و عزت نفس در گروه های یوگا و کنترل، تفاوت معنی داری وجود دارد. این نتایج، نشان داد که یک برنامه تمرین10 هفته ای در گروه یوگا، سبب افزایش خود پنداره بدنی و افزایش ادراک دانشجویان از ظاهر بدن، هماهنگی، لیاقت ورزشی، فعالیت بدنی، قدرت و عزت نفس شده است. در مجموع می توان نتیجه گرفت که تمرین و فعالیت بدنی، می تواند سبب تغییر و بهبود مؤلفه های خود توصیفی بدنی شود. لذا، پیشنهاد می شود که اثر سایر روش های تمرینی و همچنین اثرات تعاملی ترکیب انواع تمرینات با یکدیگر مورد بررسی قرار گیرد

کلمات کلیدی