تاثیر تمرین هوازی و رژیم غذایی بر فشار خون و رنین- آلدسترون زنان چاق مبتلا به پُرفشارخونی دکتر سید رضا عطارزاده حسینی. عضو هیئت علمی دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه فردوسی مشهد. attarzadeh@um.ac.ir زیبا رحیمیان مشهد دانشجوی کارشناسی ارشد رشته تربیت بدنی دانشکده تربیت بدنی دانشگاه فردوسی مشهد دکتر جواد آرین نژاد- دکترا در طب مقدمه: فشارخون و چاقی، به عنوان رقیبان مهم سلامت عمومی، در سراسر جهان در حال افزایش است(4). سازوکارهای دقیق پُرفشارخونی وابسته به اضافه وزن کاملاً ناشناخته است. پُرفشار خونی وابسته به اضافه وزن می تواند باعث سندروم متابولیک نظیر مقاومت به انسولین و عدم تحمل گلوکز شود(2). وانتریز(2007) گزارش می کند که تغییر در شیوۀ زندگی شامل رژیم غذایی و ورزش میتواند پُرفشارخونی خفیف را درمان کند اما نوع حادتر آن معمولاً باید توسط دارو درمان شود(3). در مقالۀ مروری لویس(2007) ذکر شده که از تأثیرات بیولوژیکی فعالیت بدنی منظم و با شدت متوسط میتوان به کاهش خطر بیماری قلبی عروقی، بیماری مغزی، پرفشاری خون، دیابت و چاقی اشاره کرد(4). فاگارد(2006) در تحقیق خود روی 105 گروه تحقیق، کاهش فشارخون به مقدار9/4 تا 9/6 میلی متر جیوه، نورآدرنالین پلاسما تا 29 درصد و فعالیت رنین پلاسما تا 20 درصد، وزن بدن تا 2/1 کیلوگرم، محیط دور کمر تا 8/2 سانتی متر، درصد چربی بدن تا 4/1 درصد، شاخص مقاومت به انسولین تا 31/0 واحد و افزایش HDL تا 032/0 میلی مول در لیتر را تائید کردند(1). روش شناسی: در این تحقیق 21 زن دارای اضافه وزن و چاق مبتلا به فشارخون خفیف (میانگین فشار سیستول 9/141 و دیاستول 75/87 میلی مترجیوه) با (دامنه سنی 49-30 سال و میانگین شاخص تودۀ بدنی 26/34 کیلوگرم/ مترمربع) به صورت نمونه گیری انتخابی در دسترس گزینش و پس از تکمیل پرسشنامه مشخصات فردی، سابقة سلامتی و فعالیتهای بدنی به طور تصادفی به دو گروه تمرین هوازی همراه با رژیم غذایی(11 نفر) و گروه رژیم غذایی(10 نفر) تقسیم شدند. در ادامه گروه اول همراه با رژیم غذایی کم کالری(1000 تا 1500 کیلوکالری- همۀ گروه های غذایی) به مدت 16 جلسه (سه بار در هفته و هر بار 45 تا50 دقیقه) در برنامۀ تمرین هوازی با شدت60-40 درصد حداکثر اکسیژن مصرفی شرکت کردند و گروه دوم فقط از رژیم غذایی کم کالری مشابه گروه اول استفاده کردند. داده های مربوط به اندازه های آنتروپومتریک، فاکتورهای خونی، حداکثر اکسیژن مصرفی و فشارخون جلسات اول، هشتم و شانزدهم جمع آوری و با استفاده از تحلیل واریانس(اندازه های تکراری) نتایج در سطح معناداری 05/0>P مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: در هر دو گروه کاهش معناداری در وزن، شاخص تودة بدن، درصد چربی بدن، میانگین فشارخون سرخرگی و سیستولی و افزایش معناداری در حداکثر اکسیژن مصرفی دیده شد. تغییرات کاهشی اندازۀ محیط کمر، فشار خون دیاستولی و تغییرات افزایشی درکلسترول کل و رنین فقط در گروه تمرین هوازی همراه با رژیم غذایی معنادار بودند (جدول شماره1 تغییرات منتخبی از متغیرهای وابسته را نشان می دهد). بحث و نتیجه گیری: به طور کلی تحلیل نتایج نشان داد استفاده از برنامۀ تمرین هوازی همراه با رژیم غذایی در مقایسه با رژیم غذایی به تنهایی تأثیر مطلوبی بر کاهش وزن و فشارخون داشته و با وارونه کردن افزایش فشار خون وابسته به توده چربی موجبات بهبود عملکرد قلبی- عروقی زنان دارای اضافه وزن یا چاق مبتلا به پُرفشارخونی مرحلۀ 1 را فراهم می نماید.

کلمات کلیدی