به منظور بررسی تحمل به یخ زدگی ارقام کلزا در شرایط کنترل شده آزمایشی در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، در قالب طرح کاملاً تصادفی و به‌صورت اسپلیت ‌پلات ‌فاکتوریل با دو تکرار به اجرا درآمد. ترکیب ده رقم کلزا به نامهای لیکورد، اِلیت، SLMO46، اُکاپی، سیمبُل، کالوِرت، اُپرا، اِبُنیت، آلیس و زرفام به همراه پنج تیمار دمائی (0، 4- ، 8- ، 12- و 16- درجه سانتی‌گراد) به صورت فاکتوریل در پلات‌های فرعی و تیمار خوسرمایی (خوسرمایی و عدم خوسرمایی) در پلات اصلی در نظر گرفته شدند. گیاهان تا مرحله5-3 برگی در گلخانه رشد یافته و سپس گیاهان تیمار عدم خو سرمائی بلافاصله و گیاهان تیمار خوسرمائی پس از قرار گرفتن در شرایط خوسرمائی به مدت سه هفته، درفریزر ترموگرادیان در معرض تیمارهای دمائی قرار گرفتند. سه هفته بعد از زمان اعمال دماهای یخ زدگی، درصد بقاء، سطح برگ، وزن خشک، عدد کلروفیل متر، دمای کشنده 50 درصد گیاهان ((LT50 و دمای کاهنده 50 درصدوزن خشک گیاهان ( (RDMT50 ثبت شد. رقم های کالورت، سیمبل و زرفام با 77، 76 و 75 درصد و رقم اپرا با 63 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین درصد بقاء را دارا بودند.. ارقام از لحاظ وزن خشک، LT50 و سطح برگ سه هفته پس از بازیافت نیز با یکدیگر اختلاف معنی داری داشتند، به طوری که اغلب صفات مورد بررسی از تیمار دمائی 8- درجه سانتی گراد به پائین کاهش معنی داری نسبت به شاهد عدم یخ زدگی (تیمار صفر درجه سانتیگراد) داشتند. تیمار خوسرمایی سبب بهبود در صد بقاء ( 24%)، LT50 ( 37%)، وزن خشک بوته ( 418%) و RDMT50( 80%) نسبت به تیمار عدم خوسرمایی شد.

کلمات کلیدی