بسیاری از متخصصین علوم مختلف و از جمله کشاورزی، توسعه پایدار و محیط زیست معتقدند که گرچه نظام‌‌های کشاورزی رایج تا حد زیادی موفقیت آمیز بوده است، اما نه تنها نتوانسته است مشکل گرسنگی را در دنیا برطرف نماید بلکه در اکثر موارد کیفیت محصولات و محیط زیست را فدای همان میزان ناکافی تولید کرده است. بنابراین امروزه، در سرتاسر دنیا و مخصوصاً در کشورهای صنعتی و پیشرفته، ‌به‌دنبال نظام‌های جایگزینی در کشاورزی هستند که ضمن توانایی تولید محصولات کافی و با کیفیت بالا، حداقل تخریب محیط‌زیست و منابع را در بر داشته و در عین حال از ثبات و پایداری دراز مدت نیز برخوردار باشند. امروزه کشاورزی زیستی به‌عنوان یکی از مناسب‌ترین نظام‌های تولیدی جایگزین نظام‌های کشاورزی رایج مورد توجه دولتمردان و سیاستگذاران نیز در سطح جهان قرار گرفته و تحقیقات وسیع در زمینه‌ی ابعاد مختلف این نوع نظام‌های تولیدی پایدار، بطور فزاینده‌ای روبه گسترش است. اتحادیة بین‌المللی جنبش کشاورزی زیستی (آیفوآم) بعنوان یک سازمان بین‌المللی مستقل در سال 1972 با هدف گسترش کشاورزی زیستی تشکیل شد که مقر آن در کشور آلمان می باشد و بر اساس آمار سال 2005 بیش از 780 عضو از 108 کشور جهان دارد. بنا به تعریف آیفوآم، کشاورزی زیستی نوعی نظام کشاورزی است که اساساً بر منابع تولید محلی متکی بوده و فعالیت آن بر حفظ تعادل اکولوژیکی و توسعة مطلوب فرآیندهای بیولوژیک استوار است، بنابراین حاصلخیزی خاک و تنوع زیستی و پایداری، اجزاء کلیدی نظام‌های کشاورزی زیستی محسوب می‌شوند. در نظام‌های تولید زیستی از مصرف مواد شیمیایی مصنوعی (مانند کودهای شیمیایی معدنی، آفت کشها، هورمون‌ها، داروها و مواد افزودنی) در روند تولید جلوگیری شده و به‌جای آنها از جایگزین‌هایی مانند کودهای دامی، کمپوست‌ها و دیگر کودهای آلی، آفت‌کشهای غیرشیمیایی مانند عصاره گیاهان، دشمنان طبیعی، و راه‌بردهای کنترل بیولوژیکی و نیز از روش‌های مدیریتی زراعی، فیزیکی و مکانیکی برای کنترل آفات، امراض و علفهای هرز استفاده می‌شود. در کشور ما، بسیاری از سامانه‌های کشاورزی و تولیدات دامی و غذایی از اولویت و امتیاز برای تبدیل به کشاورزی و محصولات زیستی گواهی شده برخوردارند، از جمله‌‌ی این نظام‌ها می‌توان به مجتمع‌های صنعتی پرورش و نگهداری دام و نیز تولیدات عشایر کوچ‌نشین اشاره نمود که توانمندی‌های بالقوه‌ی بسیاری برای گواهی زیستی تولیدات آنها وجود دارد ولی متأسفانه هیچگونه تشکیلاتی برای سامان‌دهی، گواهی و یا فروش محصولات تولید شده در این‌گونه نظام‌ها که عموماً در آنها اصول و قواعد تولید زیستی به‌طور طبیعی و ناخودآگاه اجرا می‌شود، وجود ندارد. معرفی نظام تولید زیستی به بخش پرورش‌ دام در کشور، مستلزم تدوین برنامه‌ای جامع و همه‌‌جانبه‌نگر است و تداوم موفقیت‌آمیز آن به وجود پشتوانة آموزشی و پژوهشی پویا بستگی خواهد داشت، با اینحال تدوین استانداردهای ملی و نیز تأسیس مؤسسات دولتی و غیر دولتی گواهی کننده‌ی محصولات دامی و غذایی زیستی، جزو اولین و ضروری‌ترین اقدامات در این زمینه می‌باشد.

کلمات کلیدی