خشک کردن یکی از مراحل مهم پس از برداشت گیاهان دارویی می باشد که نقش مهمی در کمیت و کیفیت مواد موثره ی آنها دارد. به منظور بررسی تاثیر روش های مختلف خشک کردن بر زمان خشک کردن، درصد و اجزای اسانس گیاه دارویی مرزه (L. Satureja hortensis)، آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1387 به اجرا درآمد. شش توان مختلف میکروویو شامل 100، 180، 300، 450، 600 و 900 وات، دو دمای مختلف آون شامل 50 و 70 درجه سانتیگراد و روش طبیعی (سایه و آفتاب) در این آزمایش مورد مقایسه قرار گرفتند. در روش های مختلف، خشک کردن نمونه ها تا زمانی که وزن آنها به محتوای رطوبتی 10/0 بر پایه وزن خشک (یا 10 درصد بر پایه وزن تر) رسید، ادامه داشت. نتایج نشان دهنده تاثیر معنی دار روش های مختلف خشک کردن بر زمان خشک کردن و میزان اسانس نمونه ها بود. کمترین و بیشترین زمان خشک کردن (به ترتیب 5/4 دقیقه و 96 ساعت) مربوط به تیمارهای خشک کردن با توان 900 وات میکروویو و روش خشک کردن در سایه بود. بالاترین درصد اسانس (3 درصد) در دمای 50 درجه آون و روش سایه بدست آمد و کمترین میزان (9/0 درصد) مربوط به روش آفتاب بود. توان های 100 و 300 وات میکروویو با 3/2 درصد اسانس در حد متوسطی قرار داشتند. درصد کارواکرول در تیمارهای خشک کردن با میکروویو بیشتر از روش های دیگر بود بطوریکه بیشترین میزان (89/63 درصد) در تیمار خشک کردن با میکروویو با توان 300 وات حاصل شد که اختلاف ناچیزی با تیمار توان 180 وات داشت. بیشترین میزان گاما- ترپینن (18/28 درصد) در تیمار خشک کردن در دمای 70 درجه سانتیگراد حاصل شد که اختلاف ناچیزی با تیمار دمای 50 درجه سانتیگراد، توان های 100 و 300 وات میکروویو داشت. بطور کلی با توجه به نتایج این تحقیق می توان اظهار نمود که خشک کردن گیاه دارویی مرزه با استفاده از توان های پایین میکروویو از این جهت که زمان خشک کردن را کاهش داده و میزان اسانس و اجزای آن را بصورت قابل ملاحظه ای حفظ می کند، جهت خشک نمودن این گیاه مطلوب است.

کلمات کلیدی