رشد و عمل سیستم های ریشه و اندام هوایی ارتباط نزدیک با یکدیگر دارند. به دلیل مشکلات موجود برای مطالعه ریشه اطلاعات کمتریدر باره صفات ریشه نسبت به اندام هوایی موجود است. از طریق روابط آلومتریک موجود بین اجزای مختلف ریشه می توان اثرات متقابل بین ریشه و اندام هوایی را کمی و مشخص کرد. به این منظور مطالعه ای طی سالهای 1380 تا 1381 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. 20 ژنوتیپ نخود (.L Cicer arietinum ) در لوله های پلاستیکی به ارتفاع 30 و قطر 10 سانتیمتر کشت شدند. صفات مهم ریشه و اندام هوایی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ ها از نظر صفاتی مانند طول ریشه اصلی، طول مجموع ریشه ها، تعداد ریشه های جانبی، سطح ریشه و وزن خشک ریشه تفاوت های معنی داری با یکدیگر دارد. ژنوتیپ های Mcc358, MCC447 در سال دوم آزمایش از نظر صفات ذکر شده به ترتیب دارای بیشترین و کمترین مقدار بودند. در هر دو سال آزمایش متغیر های طول ریشه اصلی، طول مجموع ریشه ها، تعداد ریشه های جانبی، سطح ریشه، حجم ریشه و وزن خشک ریشه همبستگی معنی دار و مثبتی با طول کل ریشه داشتند. از آنجایی که سطح ریشه، حجم ریشه و وزن خشک ریشه صفاتی هستند که به آسانی اندازه گیری می شوند و از طرفی همبستگی بالایی با صفت طول ریشه دارند بنا براین قادر خواهیم بود با استفاده از معادلات به دست آمده از روابط رگرسیونی مقادیر طول ریشه اصلی و مجموع طول ریشه ها را با اطمینان بالا برآورد نماییم. این پارامتر ها معیار های مهم انتخاب برای مقاومت به خشکی در گیاهان می باشند.

کلمات کلیدی