نوع رابطه متقابل بین گیاهان تأثیر بسزایی بر ساختار و ترکیب جوامع گیاهی طبیعی دارد. رابطه تسهیل منجر به همبستگی مکانی مثبت بین بوتهها و گیاهان زیراشکوب آنها میشود، و بدینترتیب به افزایش بقاء گیاهان در زیراشکوب منجر میشود. در این تحقیق نوع و میزان همبستگی مکانی بین چهار گونه بوتهای Acantholimon raddeanam ، Artemisia kopetdaghensis Krasch ،Astragalus meschedensis Bunge و دو گونه گندمی چندساله و علوفهای Acantholimon erinaceum (Jaub. & Spach.)Lincz و Czernjak در رویشگاه طبیعی آنها در منطقه Festuca alaica Drobov و Bromus kopetdaghensis Drobov بهارکیش قوچان بررسی شد. نتایج نشان دهنده همبستگی مثبت (اثر تسهیل) بین گیاهان بوت های و گندمیان چندساله بود، و در هیچ مورد همبستگی منفی (اثر رقابت) بین آنها مشاهده نشد. از بین بوتههای پرستار، گونه گون همبستگی بیشتر و گون ههای کلاه میرحسن همبستگی کمتری با گندمیان داشتند، در حالیکه گیاه درمنه هیچگونه همبستگی مثبت یا منفی نشان نداد. از گیاهان گندمی مطالعه شده، گونه فستوکا، نسبت به بروموس، همبستگی بیشتری با زیراشکوب بوت هها داشت. بنابراین در این مطالعه، مناسبترین گونه پرستار گیاه بوتهای گون و مناسبترین گونهء ذینفع گیاه گندمی فستوکا تشخیص داده شد. یافتههای این پژوهش بیانگر نقش و اهمیت زیاد گیاهان بوتهای در حفاظت از گیاهان علوفهای مرتع است. این نتایج می تواند در پروژههای اصلاح و احیاء مراتع ب هویژه در روش کپهکاری زیر بوته مورد استفاده قرار گیرد.

کلمات کلیدی