کاربرد کودهای زیستی به ویژه باکتری‌های محرک رشد گیاه به جای مصرف کودهای شیمیایی از مهمترین راهبردهای تغذیه‌ای در مدیریت پایدار بوم نظام‌های کشاورزی می‌باشد. در این تحقیق به منظور ارزیابی اثر باکتری‌های سودوموناس در سطوح مختلف فسفر بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم کویر آزمایشی در مزرعه آموزشی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان اجرا شد. آزمایش بصورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. عامل اصلی شامل 5 سطح کود شیمیایی سوپر فسفات تریپل (0P، 1P، 2P، 3P و 4P) به ترتیب ( 0، 60 ، 90 ، 120 و 150 کیلوگرم در هکتار ) و عامل فرعی شامل چهار سطح (0S، 1S، 2S و 3S) به ترتیب (تیمار بدون تلقیح (شاهد) و سه سطح سویه‌های سودوموناس پوتیدا 21 ، سودوموناس پوتیدا 158 و سودوموناس فلورسنس 168) بود. نتایج نشان داد که تعداد سنبله، تعداد دانه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد ماده خشک به طور معنی داری تحت تأثیر سطوح مختلف کود فسفر، باکتری و اثر متقابل آن‌ها قرار گرفتند. حداکثر عملکرد دانه به مقدار 7633 کیلوگرم در هکتار از تیمار تلقیح با سودوموناس فلورسنس 168 به همراه مصرف 90 کیلوگرم در هکتار سوپر‌فسفات تریپل حاصل شد. با توجه به عملکرد مناسب سودوموناس فلورسنس 168 می‌توان چنین نتیجه گرفت که در شرایط کاهش استفاده از کودهای فسفاته، این سویه قادر است ماده خشک تولیدی و عملکرد دانه را در حد قابل قبولی افزایش دهد.

کلمات کلیدی