در بین روش های جداسازی، مخصوصا جداسازی گازها، فرآیندهای غشایی به علت داشتن مزایایی از قبیل مصرف انرژی کمتر، امکان انجام عملیات جداسازی در دمای محیط، سهولت دستیابی به کلیه فازهای جداسازی شده، نصب و عملیات ساده و همچنین عدم نیاز به استفاده از مواد شیمیایی به لحاظ مسائل زیست محیطی٬ در مقایسه با دیگر روش های جداسازی در چند دهه اخیر بیشتر مورد توجه واقع شده اند. در میان انواع فرایندهای جداسازی گازها به کمک غشاء، غشاهای کربنی که از زیر مجموعه غشاهای معدنی متخلخل می باشند به علت انتخاب پذیری و تراوش پذیری مناسب و همچنین مقاومت بالا در محیط های با دمای بالا و خورنده، مورد توجه فراوان محققین قرار گرفته است. اما تلاشها به منظور برطرف نمودن برخی معایب مانند شکننده بودن و هزینه بالای ساخت، همچنان ادامه دارد. در این مقاله سعی شده است تا معرفی جامعی از روش های تهیه و پارامتر های تاثیر گذار بر آن و همچنین کاربرد های این نوع از غشاها در صنایع جداسازی صورت گیرد. لذا در ابتدا مروری جامع بر روش پنج گانه تولید غشاهای کربنی شامل: انتخاب ماده اولیه ، آماده کردن ماده اولیه (ساخت غشاء پلیمری) ، عملیات پیش تصفیه (اولیه) ، پیرولیز و عملیات ثانویه غشاء پیرولیز شده، انجام شده؛ سپس در ادامه به طور کامل مهمترین کاربردهای غشاهای کربنی در جداسازی گازها آورده شده است. در انتها نیز سعی شده است تا با بیان برخی از مزایا، معایب و جهت گیری آینده در مورد غشاهای کربنی، مسیری روشن برای انتخاب موضوعات تحقیقاتی پیشروی پژوهشگران در این زمینه قرار داده شود.

کلمات کلیدی