فعالیتهای گوناگون و پیچیده انسان، در فضای جغرافیایی نیازمند بسترسازی شایسته به منظور حداکثر بهرهوری است. بر این اساس آمایش سرزمین، رابطه بین انسان، فضا و فعالیتهای انسان را تنظیم میکند. آمایش سرزمین دارای ابعاد ارزشی، سیاسی، علمی، هنری و دفاعی- امنیتی است. یکی از مهمترین ابعاد و ملاحظات آمایش سرزمین، بعد دفاعی- امنیتی آن است. تاکنون در طرح های مختلف آمایش، دیدگاهها عمدتا بر امر توسعه تاکید داشته و به ملاحظات دفاعی امنیتی جهت دفاع سرزمینی و حفاظت از تاسیسات و امکانات حساس و حیاتی توجه نشده است.حال آنکه اعمال دیدگاههای دفاعی و امنیتی در طرح های آمایش و توسعه ای نشان دهنده هم پیوندی عملکردی میان فعالیت از یک طرف و تشکیلات دفاعی از طرف دیگر است. رعایت ملاحظات دفاعی و امنیتی در طرح های آمایشی تابع متغیرهای متعددی است که باید در اینگونه طرح ها مورد توجه قرار گیرند. موقعیت جغرافیایی منطقه مورد نظر، نوع و سطح تهدیدات نظامی و امنیتی متوجه منطقه مورد نظر، راهکارهای و طرح های پدافند غیر عامل متناسب با نوع تهدیدات و شرائط خاص منطقه، مهمترین این متغیرها هستند. استان های مرزی کشور، دارای موقعیت، شرائط و ویژگیهای خاص بوده و تفاوت های سیاسی- فضایی با سایر استان های داخل کشور دارند، از اینرو در طرح های آمایش استان های مرزی، بایستی ملاحظات دفاعی- امنیتی متناسب با این ویژگی ها تدوین و اجرا شود. این مقاله تلاش دارد تا با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین اهمیت و جایگاه ملاحظات دفاعی- امنیتی درطرح های آمایش استان سیستان و بلوچستان بپردازد. بر این اساس، ابتدا انواع تهدیدات نظامی_ امنیتی و مهمترین کانون های این نوع تهدیدات برای استان مورد بررسی قرار می گیرد، در مرحله دوم مهمترین مناطق مورد تهدید یا مناطق آسیب پذیر نظامی و غیر نظامی استان مورد توصیف و تبیین قرار می گیرد. سرانجام در مرحله سوم مهمترین راهکارهای مقابله با تهدیدات در قالب مباحث و طرح های پدافند غیر عامل مورد برسی و تجزیه تحلیل قرار می گیرد.

کلمات کلیدی