پنج گنج نظامی منظومه هایی منظم و قانونمند هستند که علیرغم تفاوت های موجود در آنها که لازمه استقلال یک اثر است، شباهت هایی نیز با یکدیگر دارند که نشان دهندة وحدت سبک و پیوند درونی آنها با یکدیگر است. هدف این مقاله بررسی و طبقه بندی این مشابهت ها و اثبات قانونمندی و پیوند درونی موجود در آنها و نشان دادن خط سیر آنها در قالب های زیر است:1- مشابهت هایی که هر پنج گنجینه نظامی را شامل می شود و چون شاهراهی آنها را به یکدیگر پیوند می دهد.2- مشابهت هایی که فقط برای عبور از اثری به اثر بعد به کار می رود و چون پلی آن دواثر را به یکدیگر ارتباط می دهد.3- مشابهت هایی که چون رشته هایی و به طور پراکنده آثار نظامی را به یکدیگر متصل می کند. نگارندگان بر این باورند که مشابهت های پنج گنج منظوم نظامی و قانونمند بودن این مشابهت ها بر تفاوت های آنها غلبه دارد و مشابهت های موجود پیوند و وحدتی درونی را مابین پنج گنج برقرار می کنند. این وحدت زاییده نظام فکری واحد نظامی در سرودن پنج گنج (مشابهت های محتوایی) و پیروی او از قانون و قالبی خاص در داستانسرایی (مشابهت های ساختاری) است که پنج منظومه و اثر مستقل را در قالب اثری واحد به نام پنج گنج ارایه می دهد.

کلمات کلیدی