تقدّس آب در اعتقادات عامّه از قدیم ترین روزگار تا زمان حاضر در باورها و اعتقادات و رسومی که به شکلی به آب مربوط می شود تجلّی یافته و در ادیان و فرهنگهای مختلف به وجوه گوناگون به صورت ادب شفاهی در فرهنگ عامّه و در رفتار بشر به صورت باورهایی با مقیاس وسیع آمده است. هدف از این تحقیق، پرداختن به رفتارهای انسان در ادیان و آیین ها و باور عامّه بخصوص باور مردم خراسان در مورد آب است: آب انبار زیارتگاه محلّ تزکیّه روح آنان می شود، با اجرای مراسم آب پاشان می خواهند به سرچشمة آفرینش دست یابند؛ برای آب قربانی می کنند؛ شعر می خواند؛ نذر و نیاز می کنند و باور کرده اند که آب زبان آنها را می فهمد؛ در قفای مسافر آب می ریزند، آب بر سفره می گذارند؛ بر سر قبرها آب می ریزند؛ آب به دست می گیرند و هنگام خوردن آن، تعارف می کنند و می گویند آب نطلبیده مراد می دهد؛ و . . . در این تحقیق به این نتیجه رسیده ایم که آب در باور بسیاری از مردم خراسان نشان الهی، روشنایی، تزکیه کنندگی، آرامش بخشی، شفابخشی، سادگی، پاکی، تقدّس و نشانة صلح و نظم، و به همین جهت مقدّس است.

کلمات کلیدی