توتیای دریایی موجود زنده بسیار مفیدی در مطالعات زیست تکوینی است، زیرا ساده ترین مراحل رشد و نمو را در سیر تکامل ابتدایی جنینی نشان می دهد. این مطالعه با هدف بررسی سیر تکوین جنینی و تعیین جدول زمانبندی توتیای دریایی Echinometra mathaei خلیج فارس ایران صورت گرفت. برای دستیابی به این هدف با تزریق 1 میلی لیتر کلرید پتاسیم 5/0 مولار به بافت نرم اطراف دهان گامت ریزی القا گردید. پس از انجام لقاح، جنین ها تحت شرایط بهینه آزمایشگاهی تا رسیدن به مرحله لارو پلوتئوس انکوبه شدند. به منظور بررسی سیر تکوین و تعیین زمان مربوط به هریک از مراحل تکوینی شامل مراحل تسهیم، مرولا، بلاستولا، گاسترولا، پریسم و لارو پلوتئوس جنین ها تحت مطالعات میکروسکوپی قرار گرفتند. نتایج حاصل بر اساس جدول زمانبندی به دست آمده نشان داد جنین ها بعد از گذشت 30 ساعت از زمان لقاح به مرحله لارو پلوتئوس تکوین یافتند. در نهایت نتایج این مطالعه نشان داد که توتیای دریایی Echinometra mathaei ساکن سواحل جنوبی ایران نسبت به سایر گونه های توتیای دریایی دارای زمان تکوین کوتاه تری می باشد. بنابراین می توان از این گونه به منظور انجام تست های بیولوژیکی از جمله تست سمیت که در آن از توتیای دریایی به عنوان یک اندیکاتور زیستی استفاده می گردد، بهره گرفت.

کلمات کلیدی