سیاست خارجی مبتنی بر چهار عمل اصلی است : شناخت محیط بین المللی ، تهیه استراتژی ملی ، تهیه تاکتیک های اجرایی ، و دیپلماسی . در سیاست خارجی سعی می شود بر رفتار کشورها / نظام بین الملل تأثیر گذاشته شود . سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ، یک سیاست خارجی انقلابی است و به طرزی طبیعی ، واجد ویژگی هایی ایدئولوژیک است . نگارنده در این مقاله ، با تکیه بر مدل روح الله رمضانی در باب ویژگی های سیاست خارجی یک کشور در حال نوسازی (فعال / پاسخ گو / متنوع / همساز / پیچیده / مؤثر) به بررسی این موضوع خواهد پرداخت که در سیاست خارجی ایران انقلابی ، پس از فروپاشی شوروی ، کدام یک از نقش های پانزده گانه موجود در مدل هالستی ، به کار بسته شده است. نگارنده در این مکتوب کوشش خواهد کرد نگاهی انتقادی به رویه های موجود در سیاست خارجی ایران نسبت به آسیای مرکزی بیفکند و بر این پایه ، مقاله را بر این مفروضه استوار می کند که در عرصه سیاست خارجی ، تنها در حوزه هایی به کنش دست زده ایم که با انتظارات عقیدتی / انقلابی موجود در محتوای زمامداری کشور ، همسان اند. در این معنا ، در حوزه تصمیم گیری سیاست خارجی ایران ، آسیای مرکزی ( با ویژگی پیوستار حوزه تمدنی ایران) ، افغانستان (با ویژگی های پیوستار حوزه تمدنی / نگهداشت یکپارچگی) ، آذربایجان (با ویژگی های بحران آذربایجان و ارمنستان / گسترش فزاینده باور به پان ترکیسم) ، ترکیه (با ویژگی نگاه به شرق) ، پاکستان ( با ویژگی بحران زوال و تجزیه فرارو) ، عراق ( با ویژگی بحران یکپارچگی / فروپاشی)، روسیه ( با ویژگی گسترش گرایش های توسعه خواهانه ) ، و چین ( با ویژگی پویا شدن فرآیند تبدیل به قدرت جهانی) ، به سود برخی از کشورهای خاورمیانه (لبنان ، سوریه ، فلسطین، و اسراییل) ، فراموش شده است.

کلمات کلیدی