بررسی حوادث ویرانگر دنیای معاصر، نیازمندی بشر به اصول اخلاقی جهان‌شمول در مناسبات بین المللی را ثابت می‌کند. به‌رغم تلاش‌هایی که در جامعه‌ی جهانی صورت گرفته است تا از طریق تدوین و ترویج اندیشه‌های اخلاق‌گرا، دولت ها را از رفتار ناصواب برحذر دارند، ولی به دلیل عدم توجه یا غفلت از ریشه‌های فقدان حاکمیت اصول اخلاقی، فرصت‌های فراهم آمده برای صلح پایدار نیز به سرعت از دست رفته‌اند. سهم قابل ملاحظه‌ای از این ناکامی به عدم شناخت ظرفیت‌های فرهنگی مناسب برای تعامل سازنده‌ی جوامع بشری بازمی‌گردد، به گونه‌ای که در بسیاری از موارد، شاهد آن هستیم که سوءبرداشت‌ها به کنش‌های بین‌المللی شکل می دهند. به عقیده‌ی نگارنده، اولین گام در این تعامل فرهنگی، توافق بر سر یک مفهوم مشترک است که بتوان صاحبان همه‌ی فرهنگ ها و تمدن‌ها را پیرامون آن گرد آورد. مفهوم «انسان و احترام به کرامت انسانی» به عنوان یک ارزش جهان‌شمول، مفهومی پایه ای در آموزه‌های ادیان و تمدن‌ها است که می‌تواند ظرفیت فرهنگی مناسب برای تعامل در چنین فرآیندی را فراهم آورد و نقطه‌ی مشترک برای رسیدن به نظریه‌ای عام برای همزیستی اخلاقی در حوزه‌ی روابط بین‌الملل قرار گیرد. طبعاً پدیده ی بازگشت معنویت و دین به حوزه‌ی عمومی اعم از حوزه‌ی داخلی و روابط بین‌المللی، ظرفیت اسلام و سایر ادیان توحیدی را در تعامل با محیط بین‌المللی افزایش داده و تأکید بر مشترکات همه‌ی ادیان و مذاهب وحیانی(با این توجه که مفهوم «کرامت انسانی» نیز جایگاهی کانونی نزد همه‌‌ی ادیان دارد) قدرت نرم‌افزاری ویژه‌ای برای گام برداشتن در این طریق خطیر فراهم می‌سازد.

کلمات کلیدی