چکیده: به دلیل بهره برداری های غیر مجاز و همچنین ترویج نادرست جاذبه های طبیعی فشار زیادی به منابع طبیعی مناطق ساحلی در شمال کشور به عنوان منبعی برای تفرج، وارد شده است. در این پژوهش با توجه به گسترش شتابان اکوتوریسم در مناطق ساحلی و آسیب پذیری بالقوه آنها، سعی شد بر اساس ویژگی های بوم شناختی و اقتصادی- اجتماعی مناطق ساحلی تا ارتفاع تراز 100 متر از سطح دریا، شهرستان های رودسر، لنگرود، لاهیجان و آستانه اشرفیه در استان گیلان برای کاربری اکوتوریسم مورد ارزیابی قرار گیرد. به این منظور مکانیابی اکوتوریسم در مقیاس 1:100000 و با روش تجزیه و تحلیل سیستمی انجام شد. برای ارزیابی توان محیط زیست منطقه، ابتدا منابع اکولوژیک و اقتصادی-اجتماعی آن به طور جداگانه شناسایی، تجزیه و تحلیل و جمع بندی شده و سپس بر اساس مدل های اکولوژیکی این دو کاربری ارزیابی گردیدند. نسبت مساحت پهنه های دارای توان برای اکوتوریسم متمرکز به سطح محدوده ساحلی واقع در هر شهرستان، در رودسر برابر 07/0 درصد، لنگرود 26/0 درصد، لاهیجان 11/0 درصد و آستانه اشرفیه برابر 0 بدست آمد. نسبت مساحت پهنه های دارای توان برای اکوتوریسم گسترده به سطح محدوده ساحلی واقع در هر شهرستان، در رودسر برابر7/3 درصد، لنگرود 3/18 درصد، لاهیجان6/28 درصد و در آستانه اشرفیه برابر 7/31 درصد محاسبه شد. همچنین اولویت بندی این پهنه ها با توجه به پارامتر های اقتصادی- اجتماعی در سامانه اطلاعات جغرافیایی به صورت کمی انجام گردید. این پژوهش نشان داد برای اکوتوریسم متمرکز، پهنه های دارای توان اکولوژیک واقع در شهرستان لاهیجان در اولویت اول و پهنه های واقع در شهرستان های لنگرود, رودسر و آستانه اشرفیه به ترتیب در اولویت های بعدی قرار دارند. در مورد اکوتوریسم گسترده، پهنه های دارای توان اکولوژیک در محدوده واقع در شهرستان لاهیجان در اولویت اول و بعد به ترتیب محدوده های واقع در شهرستان های آستانه اشرفیه، لنگرود و رودسر قرار دارند.

کلمات کلیدی