آب از موتیفهای بنیادین در بافت کلامی متون مقدس است و اشاراتی که در این متون به آب رفته، همواره این تضاد یا پیچیدگی منطقی را واقعیت می بخشد که آب در عین حال هم خود است و هم چیزی دیگر. در بسیاری از اساطیر مقدس، آب عنصر نخستینی است که همه چیز از درون آن سربرمی آورد و زاده می شود. از این روی آب نماد باروری و زایش است. به این ترتیب آشنایی بعضی از همسران ازدواجهای مقدس که بر اساس روایت کتابهای مقدس در کنار آب رخ می دهد، و از تمثلی ترین آنها دیدار مریم عذرا با روح قدسی است، باید رخدادهای معنادار و همسو با سرشت اساطیری آب تلقی شود. بر اساس کتاب آسمانی مسلمانان، عرش الهی بر آب قرار دارد. در حجاریهای گوپتا نیز، ویشنو به طرزی مصور شده است که بر روی آبها آرمیده و از ناف او گل نیلوفری روییده که برهما، خدای آفریننده بر آن نشسته است. در خانواده های هندو کوزه ای پر از آب، نماد حضور خداوند در مراسم عبادی روزانه است. از این رهگذر میان آب و خداوند پیوند تنگاتنگی شکل گرفته است که در تطهیر نمادین از طریق شستشو، به عنوان مقدمه ی لازم برای ارتباط با خداوند و انجام مراسم آیینی رخ می نماید. مسیحیان در بازخوانی کتاب مقدس عبور بنی اسرائیل از دریای سرخ و طوفان قوم نوح را، گونه ای از غسل تعمید می دانند. علاوه بر این آب در داستان موسی، عیسی، ایوب و یونس که از روایات داستانی مشترک قرآن و کتاب مقدس به شمار می رود، معنایی نمادین و در راستای مفاهیم پیشین دارد. بر این همه باید افزود به کارگیری عنصر آب را در تصویرگری بهشت و سرزمین نیکان و نیکوکاران. در متون دینی به ویژه قرآن، آب در کنار درخت از استعاره های پایدار تصاویر بهشتی است.

کلمات کلیدی