اثر غلظت های مختلف کافئین ( 5، 0 واجد غلظت های مختلف کافئین کشت داده شد و تغییرات نرخ کالزایی در غلظت های مورد تیمار MS بافت مریستم انتهایی ساقه لوبیا در محیط 5 ≤ ) کالزایی ریزنمونه های بافت mg L- کافئین با شاهد مقایسه شد . نتایج آماری حاصل از پژوهش نشان داد با افزایش غلظت کافئین ( 1 60 کافئین میانگین mg L- بطور معنی داری کاهش یافت بطوریکه در نمونه های تیمار شده با 1 MS مریستم انتهایی ساقه لوبیا در محیط کشت وزن تر کالوس ها نسبت به شاهد 65 % و وزن خشک به میزان 78 % کاهش یافت . میکروگراف های الکترونی حاصل از بررسی با نشان داد که در بافت های مورد تیمار با کافئین تشکیل دیواره سلولی بطور ناقص انجام شده و تنها می توان TEM میکروسکوپ الکترونی قطعاتی از دیواره را مشاهده نمود و سیستم واکوئلی سلول های مورد تیمار نسبت به گروه شاهد گسترش بیشتری نشان داد که تأیید تأثیر گذاری کافئین بر تشکیل صفحه سلولی و پلیمریزاسیون میکروتوبول ها و اسکلت سلولی است .

کلمات کلیدی