از جمله هدف های علم جغرافیا، تفکیک مکان به واحدهای کمابیش مستقل از یکدیگر و بر اساس یک یا چند معیار مفروض است. ناحیه بندی پدیده ها بر حسب مکان سابقه بسیار طولانی دارد و امروزه یکی از موارد اصلی مورد بررسی در رشته جغرافیا و هم چنین آب و هواشناسی به شمار می آید. به طور کلی هر مکان جغرافیایی، نوسانات دوره ای خاصی را در میزان بارش نشان می دهد که می باید بر اساس دوره های خشک و مرطوب طبقه بندی شود تا از نظر اجرای پروژه های مختلف، برخورد مناسبی با آن ها به عمل آید. در این تحقیق به منظور بررسی دوره های خشک و مرطوب ایستگاه سینوپتیک سبزوار با تاکید بر پارامتر بارندگی، از روش نموداری و محاسباتی بر اساس یک مدل ریاضی استفاده شده است. داده های بارندگی ماهانه این ایستگاه در دوره آماری 52 ساله (85-1334) جمع آوری گردید و تغییرات دوره (ماه) نسبت به تعداد آن ها بر اساس چهار شاخص مقدار بارندگی صفر، 10، 8/15 میلی متر (میانگین بارندگی ماهانه ایستگاه سبزوار) و 2/17 میلی متر (میانگین ماهانه کلیه ایستگاه های سینوپتیک استان خراسان رضوی) روی نمودارهای نیمه لگاریتمی ترسیم گردید. با توجه به این که طولانی ترین مدت دوره های مرطوب و خشک فقط یکبار در طول دوره آماری اتفاق می افتد، می توان از طریق نمودارهای نیمه لگاریتمی مطابق با تعداد وقوع هر کدام از آن ها طول مدت دوره های مرطوب و خشک سبزوار را پیش بینی کرد. نتایج حاصله نشان داد که بر اساس استفاده از شاخص صفر، اقلیم منطقه مرطوب و بر اساس شاخص 10 میلی متر، اقلیم نیمه خشک می باشد، اما در حالات استفاده از شاخص های 8/15 و 2/17 اقلیم منطقه خشک طبقه بندی می شود. هم چنین با استفاده از شاخص های اقلیمی دومارتن، ایوانف و سلیانینوف نیز اقلیم منطقه به ترتیب خشک، بیابانی و فراخشک تعیین شد. با توجه به هم خوانی بیشتر نتایج دو شاخص مقدار بارندگی 8/15 و 2/17 میلی متر معرفی شده در این تحقیق با روش های قبلی، می توان نتیجه گرفت که این شاخص ها جواب های نزدیکتر به واقعیت خواهند داشت و لذا می توانند به عنوان ابزاری مناسب برای تعیین اقلیم منطقه مورد استفاده واقع شوند.

کلمات کلیدی